* Front & back cover images are for illustration purposes only and the price of book is sold separately.
  • Original Book Title: THE HUNGRY TIDE
  • Availability : Available
  • Translators : SUNIL KARMARKAR
  • ISBN : 9789357200783
  • Edition : 1
  • Publishing Year : AUGUST 2023
  • Weight : 350.00 gms
  • Pages : 404
  • Language : Translated From ENGLISH to MARATHI
  • Category : FICTION
Quantity
Buying Options:
  • Ebooks:
  • Print Books:
THE HUNGRY TIDE IS A RICH, EXOTIC SAGA SET IN CALCUTTA AND IN THE VAST ARCHIPELAGO OF ISLANDS IN THE BAY OF BENGAL. AN INDIAN MYTH SAYS THAT WHEN THE RIVER GANGES FIRST DESCENDED FROM THE HEAVENS, THE FORCE OF THE CASCADE WAS SO GREAT THAT THE EARTH WOULD HAVE BEEN DESTROYED IF IT HAD NOT BEEN FOR THE GOD SHIVA, WHO TAMED THE TORRENT BY CATCHING IT IN HIS DREADLOCKS. IT IS ONLY WHEN THE GANGES APPROACHES THE BAY OF BENGAL THAT IT FREES ITSELF AND SEPARATES INTO THOUSANDS OF WANDERING STRANDS. THE RESULT IS THE SUNDARBANS, AN IMMENSE STRETCH OF MANGROVE FOREST, A HALF-DROWNED LAND WHERE THE WATERS OF THE HIMALAYAS MERGE WITH THE INCOMING TIDES OF THE SEA. IT IS THIS VAST ARCHIPELAGO OF ISLANDS THAT PROVIDES THE SETTING FOR AMITAV GHOSH’S NEW NOVEL. IN THE SUNDARBANS THE TIDES REACH MORE THAN 100 MILES INLAND AND EVERY DAY THOUSANDS OF HECTARES OF FOREST DISAPPEAR ONLY TO RE-EMERGE HOURS LATER. DENSE AS THE MANGROVE FORESTS ARE, FROM A HUMAN POINT OF VIEW IT IS ONLY A LITTLE LESS BARREN THAN A DESERT. THERE IS A TERRIBLE, VENGEFUL BEAUTY HERE, A PLACE TEEMING WITH CROCODILES, SNAKES, SHARKS AND MAN-EATING TIGERS. THIS IS THE ONLY PLACE ON EARTH WHERE MAN IS MORE OFTEN PREY THAN PREDATOR. AND IT IS INTO THIS TERRAIN THAT AN ECCENTRIC, WEALTHY SCOTSMAN NAMED DANIEL HAMILTON TRIED TO CREATE A UTOPIAN SOCIETY, OF ALL RACES AND RELIGIONS AND CONQUER THE MIGHT OF THE SUNDARBANS. IN JANUARY 2001, A SMALL SHIP ARRIVES TO CONDUCT AN ECOLOGICAL SURVEY OF THIS VAST BUT LITTLE-KNOWN ENVIRONMENT AND THE SCIENTISTS ON BOARD BEGIN TO TRACE THE JOURNEYS OF THE DESCENDANTS OF THIS SOCIETY.
हंग्री टाइड ही कलकत्ता आणि बंगालच्या उपसागरातील बेटांच्या विशाल द्वीपसमूहातील एक समृद्ध गाथा आहे. बेटांचा हा विशाल द्वीपसमूहच अमिताव घोष यांच्या नवीन कादंबरीची मांडणी करतो. सुंदरबनमध्ये समुद्राच्या भरती १०० मैलांपेक्षा जास्त अंतरापर्यंत पोहोचतात आणि दररोज हजारो हेक्टर जंगल नाहीसे होते आणि काही तासांनंतर पुन्हा उगवते. याच पार्श्वभूमीवर दुर्मीळ डॉल्फिनच्या शोधात आलेली पियाली, तिला डॉल्फिन शोधण्यात सहाय्यक ठरणारा फोकीर, कनाई या प्रमुख पात्रांभोवती फिरणारी ही कादंबरी घडते.खारफुटीच्या जंगलातली समृद्ध जलसंपदा, वाघोबाच्या भीतीनं आदिवासी जीवनात उदयाला आलेल्या लोककथा आणि जंगल भयाचं आव्हान पेलतही निसर्गावर मनमुराद प्रेम करणाऱ्या माणसांची ही गोष्ट आहे. जी सुंदरबनच्या जंगलातून अनहद प्रवास घडवते.
Video not available
No Records Found
No Records Found
Keywords
#मराठीपुस्तके #मराठीप्रकाशक #मेहतापब्लिशिंगहाऊस #कादंबरी #अनुवाद #क्लासिक #आध्यात्मिक #धार्मिक #दहंग्रीटाइड #अमितावघोष #सुंदरबन #खारफुटीजंगल #MARATHIBOOKS #ONLINEMARATHIBOOKS #MEHTAPUBLISHINGHOUSE #THEHUNGRYTIDE #AMITAVGHOSH #SUNDARBAN #MANGROVEFOREST #ENVIRONMENT #FICTION #MARATHITRANSLATION #SUNILKARMARKAR
Customer Reviews
  • Rating Starजयश्री सोनवणे

    बंगालमधील सुंदरबनच्या पार्श्वभूमीवर ही कादंबरी जन्म घेते कादंबरीत मुख्य पात्रेत अशी चार-पाचच आहेत. कनाई -हा मूळ कलकत्त्याचा पण आता दिलीत राहून तेथे येणाऱ्या परदेशी भाषिकांना दुभाषा पुरवणे हा त्याचा धंदा आहे. पेशाने तो भाषांतरकार आहे. स्वतःच्या धंद्ामध्ये खूपच व्यस्त असणारा हा ४२ वर्षाचा तरुण त्याची मावशी नीलिमा हिच्या निर्वाणीच्या आग्रहावरून तिला भेटायला वेळात वेळ काढून लुसीबारीला आलेला आहे. पिया- ही मुळची बंगाली. पण आई-वडील सिएटलला स्थायिक झाल्यामुळे आता अमेरिकन आहे. ती सुंदरबन मधील डॉल्फिनचा अभ्यास करायला इकडे आलेली आहे आणि येताना रेल्वेमध्ये तिची कनाईशी ओळख झालेली आहे. निर्मल नीलिमा- निर्मल नीलिमा हे जोडपे या प्रदेशात राहणाऱ्या गरिबीने ग्रासलेल्या बहुसंख्य लोकांसाठी त्यांच्या उत्कर्षासाठी आपले आयुष्य खर्च करायचे हा आदर्श ठेवून १९७० पासून इथे स्थायिक झालेले आहे लुसीबारी येथे त्यांची बडाबन नावाची संस्था आहे दिली माने येथे दवाखाना काढलेला आहे. मोयना- ही लुसी बारीची स्थानिक तरुणी नीलिमाच्या दवाखान्यात नर्स चं काम शिकत आहे. त्याशिवाय अजूनही बरीच कामं ती करत असावी असे दिसते. कारण कनाई साठी जेवण बनवून आणायचं काम निलिमाने तिला सांगितलं आहे. फोकीर- फोकीर हा मोयनाचा नवरा आहे आणि तिथला मासेमारी करणारा कोळी आहे. खाडीच्या प्रदेशात राहत असल्याने मासेमारी व खेकडे हे मुख्य उपजीवीकेचे साधन आहे आणि ते पकडण्यात तो पटाईत आहे. तसेच त्याला इथल्या खाड्चीयां कण न कण माहिती आहे. होरेन - होरेन हा पण एक निष्णात आणि अनुभवी कोळी आहे आणि फोकीरला तो स्वतःच्या मुलासारखा मानतो. सर डॅनियल हॅमिल्टन नावाचा एक स्कॉटिश माणूस ब्रिटिश सरकारकडून १९०३ झाली ही बेटं असलेली दहा एकर जमीन विकत घेतो आणि तिथे मनुष्यवस्ती वसवण्याचा चंग बांधतो. अनेकांना ही जमीन त्याने फुकट दिली आणि १९२० सालापासून ज्यांच्याकडे मालमत्ता, जमीन काहीच नाही अशा अत्यंत गरीब लोकांना या जमिनीच्या मालकीच्या आशेने इथे येऊन वसाहत करण्यास आवाहन केले.१९७१ साली झालेल्या बांगला युद्धामध्ये आणि १९४७ साली झालेल्या फाळणीमध्ये असंख्य निर्वासितांचे लोंढेच्या लोंढे या बेटांवर आले तेव्हा इथे फक्त वाघ, मगरी, चित्ते, नाग, आणि शार्क मासे यांचे साम्राज्य होते. असंख्य लोक त्यांच्या भक्ष्यस्थानी पडले. जे राहिले जगले ते सतत असुरक्षिततेची मूक भावना घेऊन जगत राहिले. इथे वय वर्ष ३० च्या पुढे जगलेले तरुण खूपच कमी दिसतात. इतकंच नव्हे तर इथल्या स्त्रियांचे नेहमीचे पोशाख सुद्धा विधवेचे वस्त्र धारण करणारे असतात अशी इथली परिस्थिती अत्यंत दारुण आहे. खरंतर या कादंबरीला नायक किंवा खलनायक नाहीच आहे. जर कोणी नायक किंवा खलनायक असेल तर तो निसर्ग आहे, ती भरती-ओहोटी आहे. इथले वाघ, मगरी, साप हे सर्व खलनायक आहेत. इथले वादळी वारे, पाण्याचे सतत बदलते प्रवाह आहेत जे इथल्या मनुष्य जीवनाला कधी होत्याचे नव्हते करून टाकतील हे सांगता येत नाही. फाळणी नंतर आणि युद्धानंतर देशोधडीला लागलेले असंख्य लोक इथे आले. ते अत्यंत गरीब होते. इथल्या भरती ओहोटी, लहरी निसर्ग, हिंस्र प्राणी यांच्याशी आपल्या अस्तित्वासाठी ते लढू लागले. त्यांना जात, धर्म, कूळ, वंश यांच्याशी काही देणंघेणं नव्हतं. कारण त्यांच्या अस्तित्वाची लढाईच एवढी बिकट होती की या कशाचं भान असण्याची परिस्थितीच नव्हती. आणि या सर्व लोकांना घुसखोर ठरवून सरकारी अधिकाऱ्यांकडून त्यांना कायम त्रास दिला जात होता. तुरुंगात डांबलं जायचं आणि गोळीबारात मारलं जायचं. निर्मला मात्र क्रांतीसाठीही परिस्थिती अगदी योग्य वाटायची. आपण जेव्हाही कादंबरी वाचायला घेतो तेव्हा ती आपल्या मनाची इतकी पकड घेते की शेवटपर्यंत आपण ती सोडू शकत नाही. संपूर्ण कथानक बाळबोधपणे काळानुसार एका सरळ रेषेत न जाता नदीसारखं वळण घेत, कधी भूतकाळाच्या खाच खळग्यात अडकत, साचत पुढे जाते. मध्येच ते खूप प्रवाही होते, मध्येच संथ होते आणि मध्ये मध्ये निसरड्या शेवाळ्याप्रमाणे फसवं होत जातं. श्री अमिताभ घोष यांचे मूळ इंग्रजी पुस्तक मराठीतून वाचताना हे लक्षात येतं की अनुवादकार श्री. सुनील करमरकर यांची मराठी भाषेवरची पकड ही तितकीच पक्की आहे जितकी त्यांची इंग्रजी भाषेवर पक्की पकड आहे. कादंबरी इंग्रजीत वाचून त्याचा रसास्वाद घेणे ही सहज साध्य गोष्ट आहे. पण त्यातील तरलता आणि जीवनानुभवाला यत्किंचितही धक्का न लावता त्याचा मराठीत अनुवाद करणं हे खूप आव्हानात्मक आहे आणि हे आव्हान सुनील करमरकर यांनी यशस्वीपणे पेललेले आहे. मुळात इंग्रजी भाषेचा बाज, त्याची वाक्यरचना मराठी भाषेपेक्षा खूपच वेगळी असते. पण ही कादंबरी मराठीतून वाचताना कुठेही असं जाणवत नाही की हा अनुवाद आहे म्हणून. ही कादंबरी मुळात मराठीतच लिहिली गेली असावी असं वाटावं इतकी ती अस्सल उतरली आहे. माणसाच्या नात्यातील भावनांचा कल्लोळ आणि दुसरीकडे निसर्गाच्या लहरी स्वभावाचा कल्लोळ याचे चित्र रेखाटताना केलेली शब्दांची गुंफण खूपच विस्मित करणारी आहे. कादंबरी वाचताना ती माणसे, कांदळवनाचे जाळे, पाण्याचा आणि जंगलाचा गूढपणा, दरारा बसवणारं वादळ या गोष्टी जशाच्या तशा आपल्यासमोर उभ्या राहतात. श्री. सुनील करमरकर यांच्या भाषा कौशल्याचा हा परिणाम आहे. आजच्या काळात जिथे एका मराठी वाक्यात दोन इंग्रजी शब्द नसतील तर आपल्याला कमी लेखले जाईल ही भावना घेऊन भाषेचा वापर करणाऱ्या, न्यूनगंडात गेलेल्या मराठी माणसासाठी ही कादंबरी म्हणजे मराठी अस्खलीतपणाचे उदाहरण आहे. कुठेही अर्थाला, आशयाला, प्रासंगिक वर्णनाला बाधा न आणता मराठी भाषेचे वैभव श्री. सुनील करमरकर आपल्या लिखाणातून, अनुवादातून उलगडत जातात. त्यांनी हे सर्व लिखाण करताना घेतलेले कष्ट नक्कीच जाणवतात. श्री सुनील करमरकर यांचे हे पहिले अनुवादित पुस्तक आहे यावर विश्वास बसणार नाही इतके हे पुस्तक उत्तम झाले आहे. ...Read more

  • Rating Starपुरुदत्त रत्नाकर

    पुस्तक: द हंग्री टाईड मराठी अनुवाद: सुनील करमरकर प्रकाशक: मेहता पब्लिशिंग हाऊस प्रथमावृत्ती: ऑगस्ट २०२३ मूळ कादंबरी: (इंग्लिश) the hungry tide, अमिताभ (Amitav) घोष हा अनुवाद आहे असं केवळ आधी माहिती होतं म्हणून त्याच्या खुणा सापडल्या. अन्यथा हीमूळ मराठी कादंबरी आहे असे समजून वाचता आली असती इतका हा अनुवाद सरल, ओघवता. अस्सल झाला आहे. यात हल्ली दुर्मिळ होत चाललेले अनेक मराठी शब्द सहजपणे वापरले आहेत. कुठेही मुद्दाम, प्रयत्नपूर्वक लालित्य आणले आहे असे वाटत नाही. परभाषेतून मातृभाषेत अनुवाद करणे हे मातृभाषेतून परभाषेत अनुवाद करण्यापेक्षा किचकट आणि वेळखाऊ असते. कादंबरी मुळातच मोठी असते. गोष्ट, कथा यापेक्षा बरीच मोठी. त्यातही तुलनेने अधिकच मोठ्या असलेल्या या कादंबरीचा अनुवाद करणं आणि तो निर्दोष करणं याला प्रचंड चिकाटी, जिद्द, संयम आणि आवड असावी लागते. त्यासाठी साजेसा असा स्वभाव अनुवादक श्री. सुनील करमरकर यांना लाभला आहे हे नक्की. ज्ञानपीठ, साहित्य अकॅडमी विजेत्या लेखकाच्या या कादंबरीचा त्यांनी यशस्वीपणे, तोडीस तोड अनुवाद केला आहे. सुनीलजी लीना सोहोनी यांच्या अनुवादतंत्र कार्यशाळेचा या यशामध्ये वाटा असल्याचे कृतज्ञतापूर्वक सांगतात. कादंबरी काल्पनिक आहे. ती सुंदरबन या अस्तीत्वात असलेल्या प्रदेशाभोवती घडते. लेखक बंगाली आहे त्यामुळे बंगाली पार्श्वभूमी असणं लिखाणाच्या गुणवत्तेला पूरक आहे. नद्या, बेटं, खाडी.. अहाहा... या सगळ्यांपासून शेकडो मैल दूर राहणार्‍या माझासारख्याला तर याचं फारच आकर्षण वाटतं. पण कोकणवार्‍या आणि अशा पुस्तकातून तिथे जगणं म्हणजे येर्‍या-गबाळ्याचं काम नाही हे समजतं. तिथल्या जीवनाचं सुरेख वर्णन लेखकाने केलं आहे. तसं पाहायला गेलं तर या,जवळपास ४०० पानी भरगच्च कादंबरीमध्ये ७-८ च मुख्य पात्र आहेत. पण कथानक तीन वेगवेगळ्या ठिकाणी आणि दोन वेगवेगळ्या काळांमध्ये घडत, उलगडत जाते. पाठोपाठची प्रकरणे आळीपाळीने या भिन्न ठिकाणी आणि भिन्न काळात फिरत राहतात. त्यामुळे १००-१२५ पानांनंतर माझ्यासारख्या वाचकाचा पात्रांमध्ये थोडा गोंधळ उडतो आणि संदर्भासाठी आधीचे परत वाचले की कादंबरीची लांबी आणखी वाढते. अमिताभ घोष यांचं निरीक्षण अफलातून आहे. एखाद्या ठिकाणाचं त्यांनी केलेलं वर्णन हे शब्दचित्र या स्तरावरचं असतं. मी असं वर्णन कधी करू शकेन, असा विचार केला तर एकाच शक्यता दिसते... छायाचित्रं किंवा चित्र समोर ठेवून त्याचं वर्णन करायला घेतलं तरच. पण तरीही एवढं आखीव येणार नाही आणि अशी किती चित्रं समोर ठेवणार?! व्यक्तिचं वर्णनही जणू व्यक्तिरेखेसारखं आणि प्रसंगही अगदी जीवंत! `चंद्रप्रकाशाने दिवसा दिसणार्‍या दृश्याची जणू चंदेरी काळी प्रतिमा बनवली होती.` अशी वाक्य त्या दोन्ही प्रतिमा वाचकाच्या मनात लख्ख उभ्या करतात. कुटुंबीय व्यक्तीबद्दल आणि परक्या व्यक्तीच्या सान्निध्यात मानवी मनात नैसर्गिकरित्या उमटणारे तरंग, भावना; संकटात असतांनाचं क्षणिक नैसर्गिक प्रेम; आयुष्यभरात आपल्याच जोडीदाराबद्दल निर्माण झालेला तिटकारा, टोकाची मतं; एकच माणूस बायकोला कसा दुष्ट, निरुपयोगी वाटतो पण तोच परक्या स्त्रीशी कसा आब राखून वागतो, जीवाची बाजी लावून निरपेक्षपणे तिचं रक्षण करतो; हे सगळं अतिशय विचित्र पण शक्य वास्तव यात आलं आहे. कादंबरीतल्या प्रत्येकच पात्राचे स्वतःच्या जोडीदाराशी जमत नाही पण परक्या व्यक्तींना, समाजाला मात्र ते जवळ करतात, जवळचे वाटतात. लिखाण खूपच अभ्यासपूर्ण, संशोधित आहे. ते प्रस्तावनेतही सांगितलं आहे. डॉल्फिनवर शोधकार्य करण्यासारख्या किचकट आणि जोखमीच्या कामात या कादंबरीची एक नायिका पिया स्वतःला कसं झोकून देऊ शकते हे वर्णन छान आलं आहे. अमिताभ घोष हे स्वतः लेखकप्रवृत्तिचे आहेत आणि त्यांची पत्नी देबोरा अमेरिकन आहे. त्यामुळे निर्मल आणि इंग्लंडमध्ये वाढलेली नायिका पिया ही पात्रं या दोघांवरच बेतलेली असावीत असा विचार मनाला शिवून गेला. पण असा काही निष्कर्श काढणं फारच धाडसाचं होतं. कारण घोष यांनी ही एकच कादंबरी लिहिलेली नाही किंवा ही त्यांची पहिलीच कादंबरीही नाही. शिवाय `चाकोरीबद्ध आयुष्याची सर्वात मोठी शोकांतिका म्हणजे त्यातला फोलपणा कळतो तेव्हा फार उशीर झालेला असतो.` हे निर्मलच्या तोंडचं वाक्य लेखकाला नक्कीच लागू होत नाही. मी कादंबरी वाचून झाल्यावर प्रस्तावना वाचली आणि कदाचित घोष यांनी ऋणनिर्देश केलेल्या आंनेकांमधल्या दोघांवर ही पात्र बेतलेली असू शकतात असे वाटले. पण हे सगळे जर-तर आहे. कादंबरी ज्या प्रकारे वास्तव ठिकाणं आणि लोककथा यांच्याशी काल्पनिक पात्रांचा मेळ घालते त्यामुळे असे संबंध जोडावे वाटले असावे. यातली सगळीच स्त्री पात्रं ध्येयवादी आणि चिकाटीची घेतली आहेत ते वर्णन वास्तविक वाटते. त्यामानाने पुरुष पात्रं थोडी भरकटलेली आहेत. तेही वास्तवाला सोडून वाटत नाही. नायिका पियाच्या होडीचा गळ एकदाचा मातीत रुतला की वाचकाचा जीवही भांड्यात पडतो. कथानायक कनाईच्या कथानकात काही खास घडण्याची वाट बघता बघता वाचकाला भरतीच्या प्रदेशातल्या दमट हवामानात बसल्या बसल्या फुटावा तसा घाम फुटतो. कथेत खूप काही घडतं. तरीही सुरूवातीला नदी किंवा समुद्र शांत असतांना त्या परिस्थितीचा, तिथल्या जीवनाचा वेग असतो त्या वेगाने, गतीने कथानक संथपणे सरकते आणि वादळाच्या परमोच्च बिन्दुकडे जातांना घटनाक्रमाचा वेगही वाढतो. एखाद्या चित्रपटसारखंच हे वाटतं. काही ठिकाणी न पटणारा मजकूर आहे. सुंदरबनातल्या एका जागेला स्थानिक रहिवासी `हॅमिल्टनबाद` नाव ठेवततात. हे शक्य वाटत नाही कारण जिथे मुघल आक्रमक घुसून त्यांनी ते ठिकाण `बाद` केले तिथे प्रमुख आक्रमकाच्या नावापुढे `बाद` लावून त्या जागेचे मुघलीकरण केले जायचे. स्थानिक लोकांच्या इच्छेने नाही. आणि या कथेतली ठिकाणं मुघल अमलाखाली नव्हती. म्हणून हे पटत नाही. या कथेतल्या एका पौराणिक मान्यतेच्या गोष्टीत राक्षस हा साधारण हिंदू नावाचा स्थानिक आणि देवी मुस्लिम नावाची परकीय आहे. ती देवीही ओढूनताणून कुठूनतरी अरबस्तानातून आणवली आहे. हे मला पटले नाही. पण माहितीच्या आंतरजालात चौकशी केली असता, म्हणजे गूगल सर्च केला असता, ही लोकमान्यता घोष यांनी कल्पिलेली नसून बंगभूमीत मान्यताप्राप्त आहे असे कळले. पण या देवतेचे नाव हिंदू जनता वेगळ्या प्रकारे घेते, ती दुर्गाच आहे, हा उल्लेख घोष यांनी केलेला नाही. इंटरनेटवरचे अगदी नगण्य इतके संदर्भ सोडता बाकीचे, ती देवता मुस्लिम असल्याचे, संदर्भ हे `द हंग्री टाईड` २००४ साली प्रकाशित झाल्यानंतरचे आहेत, हे विशेष. `वन` ला हिंदीत `बन` म्हणतात. त्या बनचं बंगालीत `बोन` होऊ शकतं आणि `देवी` चा अपभ्रंश होऊन देबी आणि त्यापासून बिबी होऊन वनदेवता म्हणजेच `बोनबीबी` होऊ शकते अशीही कल्पना करता येईल. शेवटी `बीबी` असल्याने ती मुस्लिम देवता आहे ह्यापेक्षा मला ते जास्त पटतं. कथानायिका पिया युरोपात वाढलेली हिंदू आहे. तिला तिचा नावाडी सोबती मुस्लिम आहे असं वाटत असतं. पण त्याचं लग्न कसं झालं असेल याची कल्पना करतांना तिच्या डोळ्यासमोर पेटलेला होम येतो. असो. काल्पनिक कथेत एवढं माफ असतं. लेखकाच्या कल्पनेची आणि संशोधनाची झेप बघता हे मुद्दे बाजूला सारता येतील. मी यापूर्वी ऐतिहासिक कादंबर्‍या सोडता अन्य काल्पनिक कादंबर्‍या फार वाचलेल्या नाहीत. सर्वात अलीकडे रणजीत देसाईंची `बारी` आणि वि. स. खांडेकरांची `रिकामा देव्हारा` वाचली आहे. लेखकाच्या स्वयंप्रतिभेतून आलेल्या या कादंबर्‍यांमद्धे अस्तीत्वात असलेली ठिकाणं, काही ऐतिहासिक प्रसंग, प्रसिद्ध व्यक्तिमत्व आली तरी त्याचे संदर्भ तपासून पहावेप असं वाटत नाही. पण भरपूर अभ्यास, संशोधन करून लिहीलेल्या काल्पनिक कथेतल्या अशा बाबींवर शंकाही येतात आणि त्याचे संदर्भ शोधल्यास सापडू शकतात, असे ढोबळमानाने म्हणता येईल. मेहता पब्लिशिंग हाऊस या अतिशय नावाजलेल्या प्रकाशकांनी हा अनुवाद आणला आहे, हे स्तुत्य आहे. पण का कोण जाणे कादंबरीचं आणि मूळ लेखकाचं नाव ठसठशीत, मधोमध आहे आणि अनुवादकाचं नाव मात्र खाली कोपर्‍यात, अगदी छोट्या अक्षरात आणि मुखपृष्ठाच्या रंगसंगतीत विरून जाईल असं आहे. शिवाय मूळ कादंबरीचं मूल्य ३००च्या आत आणि भाषांतरित कादंबरी ४५०. ह्या `व्यस्त`तेला काही कारणं असतीलच, पण ती व्यस्तता कमी करता आली तर बरं. महाराष्ट्रातून जगभर व्यवसाय करणार्‍या प्रकाशकांनी मराठी माणसाचं नाव मोठं करावं ही अपेक्षा अवास्तव नक्कीच नाही. कादंबरीवाचन हे वाचनातून शेवटी काही तथ्य निघतं का, यासाठी नसतंच. ते असतं त्या व्यक्तिरेखांमध्ये, ठिकाणांमध्ये, प्रसंगांमध्ये, प्रसंगांच्या शृंखलेमध्ये बुडून जाण्यासाठी. त्यातून आपली माहिती, अनुभवविश्व, कल्पनाशक्ति, ज्ञान समृद्ध करण्यासाठी. भाषेचा आनंद घेण्यासाठी. या सगळ्या कसोट्यांवर ही कादंबरी सोळा आणे उतरते. निर्मल या पात्राच्या मनःस्थितीतून सांगायचं तर हल्लीच्या माझ्या `चाकोरीबद्ध जीवनाच्या` चाकोरीतून वाचन हा छंद मला दूर नेतो आणि `फोलपणा`पासून वाचवतो. ही कादंबरी सांगते, `जी व्यक्ति ३० वर्षं एकच काम करते ती भिंतीला आलेल्या बुरशीगत होते.` जणू मी वाचतो ती अशा कादंबर्‍यांमधली अक्षरं माझ्या मनावरची बुरशी पुसून त्याची शाई बनवून लिहिलेली असतात असे म्हणायला हरकत नाही. त्यासाठी कादंबर्‍या आणखी वाचायला हव्यात. सुनीलजींचे अनुवाद तर मी वाचणारच आहे पण अमिताभ घोषही आणखी वाचू शकतो. ...Read more

  • Rating StarSatish Kulkarni

    श्री सुनिल करमरकर यांनी केलेला हंग्री टाईड ( मूळ लेखक श्री. अमिताव घोष) या कादंबरीचा अनुवाद नुकताच वाचनात आला. अप्रतिम अनुवाद. असं म्हणतात अत्तराच्या एका कुपीतून दुसऱ्या कुपीत अत्तर घालताना मध्ये वास उडून जातो. पण सुनिल ने केलेला अनुवाद वाचत असताना आण मराठीतील वेगळी कादंबरी वाचतो आहोत असे जाणवत होते. मराठी भाषेचे सौंदर्य जपून ओघवता अनुवाद त्यांनी वाचकांना दिला आहे. असे अनेक अनुवाद करून जागतिक कीर्तीच्या लेखकांचा परिचय सु नीलजी वाचकाना करून देतील असा विश्वास वाटतो. पुढील लिखाणासाठी खूप खूप शुभेच्छा 👍 ...Read more

  • Rating StarPradeep Karmarkar

    अतिशय सुंदर अनुवाद श्री सुनील करमरकर यांनी केला आहे. भाषा सरळ, सुंदर आणी ओघवती आहे. कोठेही ढोबळ भाषांतर केलेले नाही.त्यामुळे कादंबरीचा दर्जा वाढला आहे.

Write Your Own Review
  • Default typing language is Marathi. To type in English press Ctrl+G key combination
Submit Review
PLEASE SEND YOUR AUDIO REVIEW ON editorial@mehtapublishinghouse.com

Related Books

People Who Bought This Item Also Bought

Latest Reviews

ANUWADATUN ANUSARJANAKADE
ANUWADATUN ANUSARJANAKADE by LEENA SOHONI Rating Star
कौशिक लेले

पुस्तक – अनुवादातून अनुसर्जनाकडे (Anuwadatun Anusarjanakade) लेखिका – लीना सोहोनी (Leena Sohoni) भाषा – मराठी पाने – २३९ प्रकाशन – मेहता पब्लिशिंग हाऊस. फेब २०२४ छापील किंमत – रु. ३७०/- ISBN – 9789357205337 ह्या परिचयाची माझी वेबसाईट लिंक htps://learnmarathiwithkaushik.com/courses/anuwadatun-anusarjanakade/ मराठी पुस्तकांमध्ये सध्या इतर भाषांतून अनुवादित झालेली पुस्तके सुद्धा मोठ्या संख्येने दिसतात. एखादा सरस अनुवाद वाचताना आपल्या डोक्यात सुद्धा आपल्या आवडीच्या परभाषेतल्या पुस्तकांची यादी तयार होते. ही पुस्तकं सुद्धा मराठीत आली तर काय मजा येईल असं वाटतं. भाषा हा ज्यांचा जिव्हाळ्याचा विषय आहे त्यांची इच्छा एक पुढचं पाऊल टाकेल. आपणही स्वतः असा अनुवाद केला तर ? आपल्यालाही दोन्ही भाषा चांगल्या येत आहेत मग अनुवाद का करू नये ? हे पिल्लू डोक्यात शिरेलच. असा अनुवाद करायचा स्वतः काही प्रयत्न केला की लक्षात येईल की हे किती किचकट काम आहे. चांगला अनुवाद करायचा असेल तर सराव लागेल. अभ्यास लागेल. त्याची काही तंत्र मंत्र शिकून घ्यावी लागतील. एखाद्या चांगल्या जाणकार व्यक्तीचं, अनुभवी व्यक्तीचं मार्गदर्शनही मिळायला हवं. जर तुमच्याही मनात अशा भावना आल्या असतील तर लीना सोहोनी यांचं “अनुवादाकडून अनुसर्जनाकडे” हे पुस्तक तुम्हाला नक्की आवडेल. लीना सोहोनी हे नाव मराठीत अनुवादिका म्हणून प्रसिद्ध आहे. आत्तापर्यंत त्यांनी अनुवाद केलेली पन्नासच्यावर पुस्तके प्रकाशित झाली आहेत. त्यांचा अनुभव व अधिकार वेगळा सांगायला नको. त्यांचे हे पुस्तक "अनुवादातून अनुसर्जनाकडे" पुस्तकाचा पहिला भागात लीना सोनी यांनी आपल्या अनुवादाच्या प्रवासाचं सिंहावलोकन केलं आहे. त्यांनी अनुवादाची सुरुवात कशी केली, त्यात प्रगती कशी झाली हे लिहिलं आहे. अनुवादामुळे प्रसिद्ध लेखक जेफ्री आर्चर, सुधा मूर्ती, किरण बेदी यांच्याशी जुळलेले संबंध आणि त्यांच्या भेटीची वर्णनं आहेत. ह्या प्रवासात “मेहता पब्लिशिंग हाऊस” या प्रकाशन संस्थेचा भरभक्कम पाठिंबा त्यांना मिळाला. सुनील मेहता आणि अनिल मेहता यांच्याबरोबरच्या आठवणी सुद्धा पुस्तकात आहेत. पुढच्या भागात अनुवाद या विषयाची एखाद्या शास्त्रीय शोधनिबंधाप्रमाणे माहिती दिलेली आहे. यात अनुवाद प्रक्रियेकडे अतिशय बारकाईने बघितलं आहे. ढोबळमानाने बघितलं तर, अनुवाद म्हणजे तर एका भाषेतल्या शब्दांच्या ऐवजी दुसऱ्या भाषेतले शब्द वापरणे. पण प्रत्येक वेळी एका शब्दाच्या बदल्यात दुसरा भाषेतला एक शब्द असं होतंच असं नाही. त्यामुळे काही वेळा शब्दाची फोड करून दाखवावी लागते. तर काही वेळा मूळ मोठं वाक्य लहान होऊ शकतं. कदाचित तिथे पूर्णपणे वेगळीच शब्दयोजना वाक्यरचना होऊ शकते. या प्रत्येक प्रकाराला एक विशिष्ट शास्त्रीय नाव (पारिभाषिक संज्ञा) आहे हे आपल्याला पुस्तक वाचून कळतं. जे शब्दांच्या बाबतीत तेच वाक्यांच्या बाबतीत. मूळ भाषेतल्या शब्दांसाठी नवीन शब्द वापरून वाक्य तयार झालं तरी ते वाचकाला सहज वाटलं पाहिजे. नाहीतर आपण लगेच म्हणू, “अनुवाद खूप बोजड झाला आहे; ठोकळेबाज झाला आहे”. हे टाळायचं तर वाक्यरचना सुद्धा सुधारायला पाहिजे. याची उदाहरणे पुस्तकात दिली आहेत आणि त्या अनुषंगाने पारिभाषिक संज्ञा (terminology) काय आहे हे मराठी आणि इंग्रजी दोन्हीत दिलं आहे. शब्द, वाक्य ह्यांना लावलेल्या कसोटीचा विस्तार करून ती कसोटी “संकल्पनां”ना लावायला पाहिजे. एखाद्या भाषेत, एखाद्या समाजात असणाऱ्या संकल्पना, प्रथा-परंपरा मराठी भाषेत नसतील तर अनुवाद करताना ते जसंच्या तसं ठेवायचं का तिथे काही वेगळी संकल्पना वापरायची ? का तळ टीप देऊन स्पष्टीकरण द्यायचं? असे एकाच गोष्टीकडे बघण्याचे वेगवेगळे पर्याय उपलब्ध आहेत. हा मुद्दा आपण सोदाहरण स्पष्ट केला आहे. हा ऊहापोह वाचल्यासार अनुवादासाठी दोन्ही भाषांवर आपली किती चांगली पकड पाहिजे हे वाचकाच्या लक्षात येईल. त्याचबरोबर जे पुस्तक आपण वाचतोय त्याची पार्श्वभूमी, त्यातल्या प्रसंगाची सामाजिक पार्श्वभूमी, आणि लेखकाला काय ध्वनीत करायचे आहे हे सगळं समजणं सुद्धा किती महत्त्वाचं हे लक्षात येईल. म्हणजे अनुवाद प्रक्रिया दिसताना शब्दांची दिसली तरी “शब्दांच्या पलीकडले” अनुवादकाला पकडता आले तरच मूळ कृतीला न्याय मिळेल. हे या पुस्तकाच्या वाचनातून अधोरेखित होतं. पुस्तकाचा प्रकारानुसार अनुवादकासमोर असणारी आव्हाने सुद्धा बदलतात. कथा-कादंबरीचा अनुवाद वेगळा तर कवितेचा अनुवाद वेगळा. कारण कवितेमध्ये भावभावनांना महत्त्व आहे तितकेच महत्त्व शब्द, लय, शब्दचमत्कृती यांनाही आहे. म्हणूनच तर ते पद्य आहे गद्य नाही. लीनाजींनी ह्याचाही परामर्श घेतला आहे. नाटकाचा अनुवाद करताना येणारी आव्हाने अजून वेगळी. परिणामकारक संवाद, नेपथ्य, पात्रांची देहबोली, त्याचा प्रेक्षकांवर होणारा परिणाम या सगळ्याचा विचार करून अनुवाद करावा लागतो. म्हणूनच, अनुवाद म्हणजे प्रत्येक वेळी “शंभर टक्के पुस्तक जसेच्या तसे” असं नसतं. तर काही वेळा ते रूपांतर ठरतं. काही वेळा तो स्वैर अनुवाद ठरतो. तर काही वेळा मूळ कलाकृतीवर आधारित नवीन कलाकृती ठरते. हे सुद्धा कितीतरी उदाहरणे देऊन स्पष्ट केले आहे. हे सगळे मुद्दे एकमेकांशी निगडित आहेत त्यामुळे पुस्तकात बऱ्याच वेळा मुद्द्यांची पुनरावृत्ती झाली आहे असं मला वाटलं. ती पुनरुक्ती टाळून कदाचित थोडी पानं कमी करता आली असती. पण मुद्दा वाचकाच्या मनावर ठसावा, कुठलंही विशिष्ट प्रकरण वाचायला घेतले तरी ते त्या मुद्द्यापुरतं पूर्ण असावं हा त्यामागचा हेतू असेल. पुस्तकात पुढे अनुवादकांना नोकरी, व्यवसायाच्या काय संधी आहेत; कुठल्या संस्था याबद्दलचं शिक्षण देतात; कुठले कोर्सेस उपलब्ध आहेत याबद्दलचा तपशील आहे. अनुवाद करायला सुरुवात करायची असेल तर मजकूरनिवड, प्रकाशकांशी संपर्क, परवानगी ह्याचे मार्गदर्शन आहे. त्यांनतर शाळेत आपण जे प्राथमिक व्याकरण शिकतो; म्हणजे कर्ता, कर्म, क्रियापद, ॲक्टिव-पॅसिव्ह व्हॉइस, वेगवेगळे काळ इत्यादींच्या व्याख्या देऊन सगळ्याची उजळणी केली आहे. ज्याला अनुवाद क्षेत्रात उतरायचे आहे त्याला व्याकरणाचा अजून बराच अभ्यास करावा लागणारच आहे. आणि पुस्तकाचा उद्देश व्याकरण शिकवणं नाही तर अनुवादकासाठी व्याकरण अत्यावश्यक आहे हे ठसवणं आहे. त्यामुळे व्याकरणाचा भाग पुस्तकात नसता तरी चालला असता असं मला वाटलं. पुस्तकातील काही पाने वर दिलेल्या लिंकवर शेअर केली आहेत. म्हणजे तुम्हाला पुस्तकाची, लेखनशैलीची अजून चांगली कल्पना येईल. त्यात पुढील मुद्द्यांबद्दलची पाने आहेत १) अनुवादिका म्हणून येणारे कटुगोड अनुभव. २) प्रसिद्ध लेखक जेफ्री आर्चर ह्यांच्या पुस्तकांचा मराठी अनुवाद लीनाजींनी केला आहे. त्यातून जेफ्री आर्चर ह्यांच्याशी भेटीगाठी झाल्या त्यातला एक प्रसंग. ३) अनुवादाचे वर्गीकरण/प्रकार सांगणाऱ्या प्रकरणातली दोन पाने. अनुवाद प्रक्रियेची किती बारकाईने तांत्रिक चिकित्सा केली आहे हे लक्षात येईल. ४) नाटकाचा अनुवाद करताना येणारी आव्हाने ह्याबद्दलच्या प्रकरणातली दोन पाने. लीना सोहोनींचे आत्मकथन असणारा पुस्तकाचा पहिला भाग सर्व वाचकांना वाचायला आवडेलच. पुस्तकाचा दुसरा भाग तांत्रिक आहे. तो सर्वसामान्य वाचकाला वाचायला आवडेलच असं नाही. पण तो वाचल्यावर अनुवादक म्हणून काम करताना किती कटकटी असतात, काय व्यवधानं सांभाळावी लागतात हे वाचकाच्या लक्षात येईल. त्यातून अनुवादकांकडे व त्यांच्या कामाकडे बघण्याचा दृष्टिकोन अजून कौतुकाचा आणि कृतज्ञतेचा होईल हे निश्चित. ज्यांना अनुवाद करायचा आहे, या क्षेत्रात शिरायचं आहे किंवा तशी उमेदवारी सुरू झाली आहे त्यांना हा भाग मार्गदर्शक ठरेल. जाण वाढवेल हे नक्की. त्यामुळे या पुस्तकाच्या वाचनातून अनुवादाचा किडा काही वाचकांच्या डोक्यात गेला आणि त्यातून नवे अनुवादक मराठीत निर्माण झाले तर ते सोन्याहून पिवळे ! मराठीत कथा,कादंबऱ्या, चरित्र, सामाजिक विषयांची चर्चा ह्या पद्धतीचे लेखन भरपूर होत असतं. पण ह्या पुस्तकाप्रमाणे शास्त्रीय/तांत्रिक चिकित्सा करणारी, गंभीरपणे शिकवणारी पुस्तकं कमी दिसतात. ती प्रकाशित झाली तरी ती क्रमिक पाठ्यपुस्तक किंवा “अभ्यासाचे पुस्तक” या प्रकारात ढकलली जातात आणि दुर्लक्षित होतात. पण या पुस्तकाच्या लेखिका आणि प्रकाशक यांनी हे पुस्तक मुख्यधारेतल्या पुस्तकाप्रमाणे सादर केलं आहे. त्यातून हे पुस्तक जास्त वाचलं जाईल; जास्त लोकांना विचार प्रवृत्त करेल असं मला वाटतं. अशा प्रकारची पुस्तकं मराठीत प्रकाशित होणे हे मराठी भाषेला ज्ञानभाषा करण्यासाठी मोठे योगदान आहे. त्याबद्दल प्रकाशक आणि लेखिका दोघांचेही एक मराठी भाषा प्रेमी म्हणून मी मनापासून आभार मानतो. —————————— मी दिलेली पुस्तक श्रेणी —————————— अनुवाद करणारे असाल किंवा करायची इच्छा असेल तर आवा ( आवर्जून वाचा ) इतरांनी जवा ( जमल्यास वाचा ) ——————————— आवा ( आवर्जून वाचा ) जवा ( जमल्यास वाचा ) वाठीनावाठी ( वाचलं तर ठीक नाही वाचलं तरी ठीक ) नावाठी ( नाही वाचलं तरी ठीक ) ...Read more

OMKARACHI REKH JANA
OMKARACHI REKH JANA by MANJUSHRI GOKHALE Rating Star
सौ. जस्मिन जोगळेकर

आमच्या पुस्तकप्रेमी समुहावरचा एकही दिवसाचा खंड न पडता सलग 1730 वा पुस्तक परिचय पुस्तक प्रेमी समूह,पुस्तक परिचय अभियान: एकही दिवस खंड पडू न देता पुस्तकांचा परिचय हे पुस्तकप्रेमी समूहाचे यश ! पुस्तक सत्र:- ३ सप्ताह क्रमांक:- २४८ पुस्तक क्रमांक: १७३० दिनांक: १०/०३/२०२५ पुस्तकाचे नांव:- ओंकाराची रेख जना लेखक:- मंजुश्री गोखले पहिली आवृत्ती: फेब्रुवारी २०१२ पृष्ठ संख्या : ३०८ मूल्य: रु. ३२० प्रकाशन: मेहता पब्लिशिंग हाऊस परिचयकर्ती: सौ. जस्मिन जोगळेकर एखाद्या गोष्टीसाठी वेळ यावी लागते म्हणतात, तसं काहीसं झालं माझं. खरंतर पुस्तक वाचनाच्या बाबतीत असं व्हायला नको होतं पण झालं. `हे खूप सुंदर पुस्तक आहे, तुम्ही वाचाच` म्हणून एक पुस्तक आमच्या हाती आलं. अर्थात ज्यांनी सांगितलं त्यांनी त्यांच्या संग्रहातलं पुस्तक दिलं होतं. तसं बरेच दिवस होतं आमच्याकडे. नवऱ्याने वाचून खूपच सुंदर आहे, वाच नक्की सांगितलं देखील मला. पण पुस्तक परत द्यायची वेळ आली तरी वाचलं गेलं नाही. तरी ते नाव डोक्यात फिट बसलं होतं. अखेर एक दिवस ते एकच पुस्तक नव्हे तर त्याच लेखिकेची चार पुस्तकं विकतच घेऊन आले आणि मग ती वेळ आली…. त्या पुस्तकाच्या, पुस्तकातील भाषेच्या आणि त्या लेखिकेच्या प्रेमात पडण्याची. पुस्तक होतं…मंजुश्री गोखले यांनी संत जनाबाईंवर लिहिलेलं `ओंकाराची रेख जना`. `विठू माझा लेकुरवाळा`, `धरिला पंढरीचा चोर` अशा अभंग रचनेतून जनाबाई आपल्या ओळखीच्या आहेत. किंवा विठूराया त्यांना हर कामात मदत करत असतो वगैरे माहीत आहे. पण त्यांचं संपूर्ण चरित्र सगळ्यांना माहीत असेलच असं नाही. ते माहीत करून देण्याचं सुरेख काम या कादंबरीने केलं आहे. जनाबाईंच्या जन्मापूर्वीची आणि नंतरचीही त्यांच्या कुटुंबाची परिस्थिती, छोट्या जनाला मागे ठेऊन दुखण्याने तिला सोडून गेलेली तिची आई, त्यानंतरची बिकट वेळ याचं वर्णन वाचताना डोळ्यातलं पाणी थांबत नाही. पुढेही काही प्रसंग असे आहेत…भागाबाईचं वागणं असेल किंवा सुळावर चढवायचा प्रसंग असेल… डोळ्यात पाणी येतच राहतं. पण एवढं होऊनही त्यांची पंढरीरायावरची भक्ती मात्र गाढ होती. जनाईसुध्दा त्याला पाहायला आतुर होती. सोसले चटके l पोटी नाही घास l विठ्ठलाची आस l जनाईला ll भेटीसाठी त्याच्या l गोळा तनमन l धाडे आवतान l विठूराया ll अखेर विठुरायाकडून आमंत्रण आल्यावर बापलेक पंढरीची वाट चालू लागतात. काळया देवाला पाहायला आसुसलेली जना आणि लेकीला कायमचं परक्या घरी सोडून यायचं या विचाराने जडावलेला दमा… नशिबाची रेख l भिवरेच्या काठी l विठूराया ओढी l जनाईची ll दोघांचा प्रवास विठ्ठलाच्या विश्वासावर सुरू होतो. पुढं जनाईला दामाशेटींच्या घरी सोडून देणं, त्या घराने जनाला आपलंच म्हणणं, नामदेवांसोबत तिचं मोठं होणं अशा कितीतरी प्रसंगांनी सुखावून जायला होतं. तेव्हाची सामाजिक परिस्थिती, जनाचं अतिशूद्र असणं आणि त्यातून स्त्री असणं…त्यासाठी तिला झेलावे लागणारे त्रास, संत म्हणून मोठेपण मिळाल्यावरही त्यांच्यावर आलेला चोरीचा आळ… त्रास होतो वाचताना. जनाची आणि विठ्ठलाची पहिली भेट आणि तिथून त्यांच्यात दृढ होत जाणारे नाते…वाचताना शहारून जायला होतं. जना ते संत जनाबाई हा प्रवास, त्यात जनाबाईंनी रचलेले अभंग, ज्ञानदेवादि भावंडांचा सहवास आणि मुख्य म्हणजे नामदेव आणि जनाबाई यांचे नाते… गुरू शिष्य ऐसी l जोडी कौतुकाची l जनी नामयाची l संतांमधे ll याबद्दल पुस्तकात आलेले उल्लेख मन लावून वाचण्यासारखे आहेत. विठ्ठलाच्या चरणी झालेला जनाबाईंच्या जीवनाचा शेवट म्हणजे तर 🙏 वृंदा कोमेजली l स्तब्ध वारा पाणी l ओघळले मणी l मंजिऱ्यांचे ll थरारली वीट l कंप राऊळाला l श्वास ओलावला l क्षणभर ll आज नाही घाई l विठोबाला काही l जनाईच येई l चरणाशी ll शांता शेळके यांनी अनुवाद केलेलं `चौघीजणी` जसं मनात कायमचं घर करुन बसलं आहे, त्या जोडीला आता `ओंकाराची रेख जना` हे ही अत्यंत आवडीचं झालं आहे. यापूर्वी संत साहित्य किंवा संतांवर लिहिलेलं साहित्य फारसं वाचलं नव्हतं. लताजी किंवा भीमसेनजींमुळे घराघरात पोहोचलेले अभंग तेवढे माहीत होते. त्यामुळं जनाबाईंवर लिहिलेल्या या पुस्तकाबाबत उत्सुकता होतीच. पहिल्या प्रकरणाच्या अगदी पहिल्या ओळीपासून या पुस्तकाशी जी बांधली गेले ते शेवटपर्यंत. पुस्तकातील सगळं वर्णन अगदी बारीक सारीक तपशील देऊन पुढं जात राहतं आणि त्यात आपल्याला गुंतवून ठेवतं. सुरुवातीची काही प्रकरणं तर डोळ्यात अश्रुंच्या धारा घेऊन, पुसट अक्षरं समोर ठेऊन वाचावी लागतात. प्रसंग सगळे l तपशिलासवे l डोळ्यात आसवे l वाचुनिया ll भाषा ही साजिरी l सत्य हेच वाटे l प्रसंग तो घडे l आसपास ll एकूणच पुस्तकातलं वर्णन इतकं जिवंत आहे की सगळे प्रसंग आपल्या आसपास घडताहेत असंच वाटत राहतं कायम. दमा - कुरुंडचं दुर्दैवी आयुष्य, पोटी मूल नसल्याचं त्यांचं दुःख, विठ्ठलाला त्यासाठी साकडं घालण्यासाठी त्यांनी केलेला पंढरपूरचा प्रवास असो किंवा जनाबाईंच्या खोलीत येऊन विठ्ठलाने त्यांच्याशी मारलेल्या गप्पा, त्यांना कामात केलेली मदत…. सगळे अगदी सगळे प्रसंग आपणच जगतोय असं वाटावेत इतके मनाला भिडून जातात. काही ठिकाणं तर अशी… `अरे विठ्ठला, गडबडीत भलतंच काय उचलतोस. तुझा रत्नहार आणि शेला तर घेऊन जा`...असं आपणच विठ्ठलाला हाक मारून सांगावं असं वाटायला लागतं वाचताना. भाषा, वर्णनशैली फार साजिरी आहे. पुस्तकातला `साजिरी` हा शब्द एकदम आवडून गेलाय. एखादा चेहरा पाहिल्यावर कसं आपल्याला कळून जातं ना की, ही व्यक्ती मायाळू आहे किंवा तुसडी आहे वगैरे…तसं पुस्तकाच्या सुरुवातीलाच यातल्या भाषेबद्दल आपुलकी, प्रेम वाटायला लागतं. भाषा साधी पण सुंदर, शब्दांचा वापर असा की यापेक्षा वेगळा शब्द इथं शोभला नसता असं वाटायला लागेल असा. अनवाणी पायाला चटके बसावेत इतकं हवामान अजून बदललं नव्हतं…यासाठी `अजून मातीने माया सोडली नव्हती`... किती सुरेख वाक्य आहे ना! अशी कितीतरी वाक्य आपल्याला त्यांच्या प्रेमात पाडायला लावणारी यात सापडतील. एकूणच सांगायचं झालं तर पुस्तक अप्रतिम आणि सगळ्यांनी आवर्जून वाचावं असंच आहे. एकाच लेखकाची पुस्तकं सलग एका मागोमाग एक अशी माझ्याकडून वाचली जात नाहीत. पण आता खुणावतंय ते… `जोहार मायबाप जोहार`. ...Read more