* Front & back cover images are for illustration purposes only and the price of book is sold separately.
  • Original Book Title: CHROMOSOME-6
  • Availability : Available
  • Translators : VAISHALI JOSHI
  • ISBN : 9788177660845
  • Edition : 2
  • Publishing Year : FEBRUARY 2001
  • Weight : 0.00 gms
  • Pages : 512
  • Language : Translated From ENGLISH to MARATHI
  • Category : FICTION
Quantity
Buying Options:
  • Print Books:
CHROMOSOME 6 IS A PROPHETIC THRILLER THAT CHALLENGES THE MEDICAL ETHICS OF GENETIC MANIPULATION AND CLONING IN THE JUNGLES OF EQUATORIAL AFRICA, WHERE ONE MISTAKE COULD BRIDGE THE GAP BETWEEN MAN AND APE--AND FOREVER CHANGE THE GENETIC MAP OF OUR EXISTENCE...
शरीरात परक्या पदार्थाचा प्रवेश झाला तर त्याला कडाडून विरोध करायचा, हे याचं कार्य असतं. अडचण अशी होती, की एम्एच्सी हा क्रोमोझोम्-६ च्या छोट्या भागातील फारच छोटा भाग होता. त्यामध्ये आम्लारींच्या लक्षावधी जोड्या असलेल्या कितीतरी रिकाम्या जागा होत्या. या जागांमध्ये इतर शेकडो जनुवंÂ होती. या जनुकांचं कार्य काय आहे, ते केविनला अजिबात ठाऊक नव्हतं. ते जाणून घेण्यासाठी त्यानं अलीकडेच इंटरनेटवर चौकशी करण्याचा प्रयत्न केला होता. पण त्याला मिळालेली उत्तरं फारच मोघम आणि असमाधानकारक होती. बNयाच संशोधकांचं म्हणणं असं होतं, की क्रोमोझोम्-६ च्या छोट्या भागामध्ये स्नायू आणि हाडांच्या वाढीशी संबंधित अशी जनुवंÂ आहेत. पण यापलीकडे आणखी काही माहिती उपलब्ध होऊ शकली नव्हती.
Video not available
No Records Found
No Records Found
Keywords
"#MARATHIBOOKS#ONLINEMARATHIBOOKS#TRANSLATEDMARATHIBOOKS#TBC#TRANSLATEDBOOKS@50% #EKAKIBAND #THEWHISTLEBLOWER #एकाकीबंड #MEMOIR #TRANSLATEDFROMENGLISHTOMARATHI #SINDHUJOSHI #KATHRYN BOLKOVACCARILYNN "
Customer Reviews
  • Rating StarDAINIK SAKAL 06-05-2001

    उत्क्रांतीवादाला धक्का देणारी रहस्यमय कादंबरी... माकडे, उंदीर, घोडे वगैरेसारख्या प्राण्यांचे मानवावर मुख्यत: वैद्यकीय क्षेत्रात अनंत उपकार आहेत. अनेक प्रकारची औषधे, लशी, प्रतिजैविके ही एकतर प्राण्यांच्या माध्यमातून किंवा त्यांच्या घेतलेल्या चाचण्यांरून बनविली आहेत. याच क्षेत्रात क्रोमोसोम्स म्हणजे रंगसूत्रांवरील जनुके आणि सूक्ष्मात सूक्ष्म अशा प्रथिनांच्या संशोधनावर भर दिला जात आहे. अशाच प्रकारच्या संशोधनात माणसाच्या शरीरातील विशिष्ट क्रोमोसोम्सवरील जनुके शोधून, ती एका जागेवरून दुसरीकडे किंवा एखाद्या प्राण्याच्या शरीरात फलित स्त्रीबीजांमार्फत हलविणे आणि मग त्या प्राण्याच्या वाढीनंतर आरोपण करणे, या विशिष्ट पद्धतीने पेशीसमूह जुळवून घेऊन माणसाचे शरीर त्या अवयवाचा सहजगत्या स्वीकार करते, या एका महत्त्वाकांक्षी प्रकल्पावर ‘क्रोमोझोम - ६’ ही इंग्रजी कादंबरी आधारित आहे. गुन्हेगारी विश्वातील एक कुविख्यात गुंड कार्लो फ्रॅंकोनीचा खून होतो. त्याचा मृतदेह न्यूयॉर्कमधील सहकारी शवागारात आणल्यानंतर अचानकरीत्या बेपत्ता केला जातो. काही दिवसांनी पाण्यावर तरंगत असलेला एक मृतदेह आणला जातो. त्याच्या शवविच्छेदनानंतर छिन्नविछिन्न केलेल्या यकृताचा शस्त्रक्रिया केलेला एक भाग गुन्हेगारी रोगनिदान तज्ज्ञ डॉ. जॅक स्टेपलटन आणि डॉ. लॉरी मॉन्टगोमेरी यांना आढळतो. त्यासंबंधी त्यांना काही वेगळेच वाटून, ही जोडगोळी या यकृताच्या अनेक चाचण्या घेते. त्याचे उलटसुलट निष्कर्ष निघून शेवटी ते कोठल्यातरी माकडाचा तो झीनोग्राफ्ट असल्याचा तर्क करतात. पोलिसांच्या साहाय्याने धागेदोऱ्यांचा शोध घेत ही जोडगोळी शेवटी आफ्रिका खंडातील इक्वेटोरियाला गिनीमधील कोगो शहरात पोहोचते. याच वेळेस या कोगो शहरातील जेनेनिस या जीव-तंत्रज्ञान कंपनीच्या प्रयोगशाळेतील रेण्वीय जीवशास्त्रज्ञ केविन मार्शल यकृत रोपणाकरता ‘बोनोबो’ जातीच्या एप्स माकडांचा उपयोग करून, त्या माणसाची एक प्रतिकृतीच (किमेरो) तयार होते आणि असे अनेक बोनोबो कोगोजवळील इस्ला फ्रॅन्सेस्का या निर्जन, अस्पर्श जंगल असलेल्या बेटावर सोडले जातात. पण या बोनोबोंबद्दल केविनला वेगळाच संशय येऊ लागतो. शेवटी तो आणि जेनेसिसमधल्या मेलनी आणि कँडेससह तिसऱ्या प्रयत्नांत यशस्वीपणे त्या बेटावर पोहोचतात. केविनची भीती व्यर्थ ठरत नाही. आग निर्माण करणारे, हत्यारे बनवणारे, असे हे बोनोबो म्हणजे ५० लाख वर्षांपूर्वीचे आदिमानव तयार झालेले असतात. हे सर्व अमानवी भयंकर असे घडते. पुन्हा एकदा ही जोडगोळी आणि न्यूयॉर्कवरून आलेली डॉक्टर मंडळी त्या बेटावर कसे पोहोचतात, त्या बोनोबोचे पुढे काय होते, हे रहस्य नक्कीच वाचण्यासारखे आहे. रोमांचकारी घटना वेगाने घडत जातात त्यामुळे वाचण्यातली उत्सुकता पानागणिक वाढतच जाते आणि शेवटी पुढे काय होणार, ही उत्कंठा कायम राहते. इतकी प्रभावी कादंबरी मूळ इंग्रजी लेखक डॉ. रॉबिन कुक यांनी साकारली असून, त्याचा मराठी अनुवाद वैशाली जोशी यांनी तितक्याच प्रभावीपणे आणि समर्थपणे ओघवत्या भाषाशैलीत वाचकांपुढे उभा केला आहे. भौगोलिक परिस्थितीचे भान यावे म्हणून इक्वेटोरियल गिनी आणि कोगोचे नकाशे दिले आहेत आणि एक इंग्रजी-मराठी शब्दसूचीही दिली आहे. पाश्चात्त्य लेखकांनी अनेक वैज्ञानिक कल्पना लढवून यंत्रमानव, परग्रहावरील विश्व, अशा कथा-कादंबऱ्या पूर्वीच लिहिल्या आणि त्या गोष्टी आज आपण प्रत्याक्षात खऱ्या झालेल्या पाहतो आहोत. एके काळी अशक्य असणाऱ्या मनावी जनुकांचा आराखडा आत पूर्णपणे बनविल्याचा क्रांतिकारक शोध नुकताच लागला आहे. त्याच धर्तीवर या क्रोमोझोम - ६ कादंबरीतील वैद्यकीय अमानवी कल्पना नजीकच्या भविष्यात खऱ्या ठरू शकतात याची भीतीयुक्त जाणीव पदोपदी होत राहते. -डॉ. अनिल महाबळ ...Read more

  • Rating StarDAINIK SAKAL (YUVA)

    अमेरिकेत ‘बेस्टसेलर’ कादंबऱ्या म्हणजे एक मोठंच प्रकरण आहे. एखादा चित्रपट यशस्वी होण्यासाठी जसे त्याच्यात काही विशिष्ट घटक आवश्यक असतात. तसंच या कादंबऱ्यांचंही असतं आणि चित्रपट किती धंदा खेचतोय याचा जसा दर आठवड्याला आढावा घेण्यात येतो. आदल्या महिन्यातजास्तीत जास्त खपलेल्या पहिल्या दहा पुस्तकांची नावं जाहीर करण्यात येतात. तीच ‘बेस्टसेलर लिस्ट.’ या कादंबऱ्यांमधला विषय अगदी नवा असतो. लेखकाने वर्णन केल्या जाणाऱ्या विषयाचा अगदी सखोल अभ्यास केलेला असतो आणि त्याचं कथानक अत्यंत गतिमान असतं. वाचक गुंतून राहील असं घट्टपणे कथानक बांधलेलं असतं. शिवाय बाकी हमखास यशस्वी मसाला असतोच. पण म्हणजे मसाला हा चटकदारपणासाठी असतो. मुख्य विषयावर लेखकाने प्रचंड मेहनत घेतलेली असते. म्हणून मग त्या कादंबऱ्या जगभर तुफान खपतात आणि लेखकाला श्रीमंत बनवतात. जेफ्री आर्चर, हेरॉल्ड रॉबिन्स, मारिओ पुझो, फ्रेडरिक फोरसिथ, मायकेल क्रायटन हे सध्याचे बेस्टसेलर लेखक आहेत. त्यांच्याच पंक्तीतलं आणखी एक नाव म्हणजे रॉबिन कुक. स्वत: निष्णात डॉक्टर आहेत. साहजिकच त्यांच्या कादंबऱ्यांमध्ये वैद्यक शास्त्रीय विश्वातले विषय भन्नाटपणे हाताळलेले असतात. ‘क्रोमोझोम-६’ ही डॉ. रॉबिन कुक यांची अशीच एक भन्नाट कादंबरी. जेनेटिक्स किंवा जनुकशास्त्र या विषयात वाचकाला आरपार घुसवणारी, खिळवून ठेवणारी. डी.एन.ए. हा शब्द आपल्याला माहीतच आहे. व्यक्तीची सगळी आनुवंशिक माहिती डी.एन.ए.मध्ये सांकेतिक भाषेत साठवलेली असते. हे डी.एन.ए. ज्यांच्यामध्ये असतं अशा प्रत्येक पेशीतील लांबट आकाराच्या रचना किंवा समजुतीसाठी म्हणूया डी.एन.ए.च्या डब्या म्हणजे क्रोमोझोम किंवा गुणसूत्रं. गुणसूत्रं एकूण सेहेचाळीस असतात आणि ती नेहमी जोड्यांमध्ये असतात. माणसामध्ये आणि मानवसदृश वानरांमध्ये गुणसूत्रांच्या तेवीस जोड्या असतात. सध्या अवयवारोपणाच्या शस्त्रक्रिया सर्रास केल्या जातात. पण अनेकदा रुग्णाचं शरीर तो आरोपित अवयव नाकारलं. कारण त्याच्या शरीरासाठी तो अवयव ही ‘फॉरिन बॉडी’ असते. मग शस्त्रक्रिया फुकट जाते. डॉ. केविन मार्शल या मॉलिक्युलर बायोलॉजी तज्ज्ञाला यावर एक उपाय सुचतो. प्रत्येक माणसाचीच एक प्रतिकृती बनवायची. प्रतिकृतीमधली सगळी गुणसूत्रं ही मूळ व्यक्तीशी मिळतीजुळतीच ठेवायची. म्हणजे मूळ व्यक्तीला गरज लागेल तेव्हा प्रतिकृतीतला अवयव काढून त्याचं आरोपण करता येईल. मूळ व्यक्तीचं शरीर ‘फॉरिन बॉडी’ म्हणून तो नाकारणार नाही. कल्पना तर अफलातून असते. पण ती प्रत्यक्षात उतरवायची कशी? प्रत्येक माणसाची प्रतिकृती घडवायची कशी? निसर्ग हा असा महान शास्त्रज्ञ आहे की दोन जुळी भावंडं देखील तो निराळी घडवतो. डॉ. केविन मार्शलचं यावरचं संशोधन असं की, चिपांझी वानरांमधल्या बोनोबो या जातीमध्ये मानवी शरीरातील क्रोमोझोम-६ आरोपित करायचा. म्हणजे उदाहरणार्थ, एका बोनोबो नराच्या शरीरातला मूळ क्रोमोझोम-६ काढला आणि डॉ. केविन मार्शलच्या शरीरातला क्रोमोझोम-६ तिथे घातला की, तो नर म्हणजे केविनची प्रतिकृती झाली. भविष्यात केव्हाही केविनला एखादा अवयवाची गरज पडली की, त्या नराच्या शरीरातला हवा तो अवयव काढून त्याचं आरोपण केविनच्या शरीरात करता येईल. डॉ. रेमंड लियॉन्स नावाचा व्यापारी दृष्टीचा डॉक्टर केविनच्या संशोधनावर बेहद्द खूष होतो. त्याच्या दृष्टीने हे संशोधन म्हणजे सोन्याची खाण असते. आफ्रिका खंडातल्या इक्वेटोरियल गिनी या देशातलं घनदाट झाडीचं एक बेट निवडण्यात येतं. तिथे बोनोबो वानरांची वसाहत करण्यात येते. डॉ. केविन मार्शलला एक अत्याधुनिक, सुसज्ज प्रयोगशाळा उभारून देण्यात येते. जगभरातले धनिक स्त्री-पुरुषही डॉ. रेमंडची गिऱ्हाईकं असतात. भरपूर भाडं घेऊन त्या श्रीमंतांची प्रतिकृती निर्माण करणं हा डॉ. रेमंडचा शास्त्रीय धंदा बनतो. हे सारं वैज्ञानिक नितीमत्तेला सोडून असतं. त्यामुळे हा प्रकल्प अत्यंत गुप्त ठेवण्यात येतो. पण न्यूयॉर्कचा कुख्यात माफिया कार्लो फ्रॅंकोनी याचा खून होतो. त्याचं प्रेत शवागारातून अचानक गायब होतं. परत सापडतं तेव्हा त्या प्रेताचं यकृत छिन्नविछिन्न केलेलं असतं. शवविच्छेदनात तज्ज्ञांना आढळतं की, हे यकृत मूळचं नाही, आरोपित केलेलं आहे. इथून शोधाला सुरुवात होते आणि कथानक डॉ. जॅक स्टेपलटन, डॉ. लॉरी मॉनृगोमेरी, डॉ. केविन मार्शल आणि त्यांच्या सहकाऱ्यांसह इक्वेटोरियल गिनीच्या दाट जंगलात घुसतं. शेवट अर्थातच गोड होतो. पण त्या शेवटपर्यंत डॉ. रॉबनि कुक वाचकाला असं काही थरारून टाकतात की, पुस्तक हातातून खाली ठेववत नाही. विज्ञानाच्या उपयोगातून माणूस अधिक शहाणा, अधिक जबाबदार बनण्याऐवजी तो अधिकाधिक लोभी बनत चाललाय, पैशासाठी तो अन्य सजीवांच्या आणि अन्य मानवांच्या जिवाशीही खेळ सुरू लागलाय. हे अत्यंत घातक आहे. हा भस्मासूर उलटला तर संपूर्ण मानवजातच धोक्यात येऊ शकते, या वास्तवाचं भान वाचकाला या कादंबरीतून येतं. कोणत्याही उपदेशाचे डोस न पाजता कादंबरीतून हा संदेश वाचकांपर्यंत पोचणं हेच डॉ. रॉबिन कुक याचं यश आहे. -मल्हार कृष्ण गोखले ...Read more

  • Rating StarDAINIK LOKSATTA 27-05

    वाचकांसाठी एक वेगळे दालन… निसर्गचक्र आपल्या हाती ठेवण्याचे प्रयत्न विविध संशोधनांच्या निमित्ताने मानवाने सुरू केले आहेत. जिनोम प्रकल्पाच्या यशानंतर आता या प्रकल्पाच्या नैमिकतेविषयी जगभरात प्रश्न विचारले जाऊ लागले आहेत. मानव निसर्गचक्रात आता खूपच ढवळढवळ करू लागल्याचे मत व्यक्त होऊ लागले आहे. आपल्याला हवा तसा माणूस जन्माला घालण्यातही कदाचित येत्या काही वर्षांमध्ये मानवाला यश येईल. अशी शक्यता वर्तविली जात आहे. या पार्श्वभूमीवर मानवाच्या या कारवायामुळे यात काय होऊ शकते, याचा एक रोमांचकारी अनुभव देणारी क्रोमोझम् – सिक्य ही कादंबरी विख्यात लेखक डॉ. रॉबिन कुक यांनी लिहिली असून मेहता पब्लिशिंगने सुरू केलेल्या गाजलेल्या कादंबऱ्यांच्या अनुवाद प्रकल्पाअंतर्गत त्याचा मराठी अनुवादही सादर करण्यात आला आहे. हा मराठी अनुवाद वैशाली जोशी यांनी केला आहे. कादंबरीला सुरुवात होते ती कुख्यात गुंड कार्लो फ्रॅंकोनी याच्या हत्येपासून. या हत्येनंतर त्याचा मृतदेह सरकारी शवागरातून गायब केला जातो. हे प्रतिस्पर्धी गुंड टोळीचे काम असावे, असा कयास सुरुवातीस व्यक्त केला जातो. मात्र या सरकारी शवागारात काम करणारा गुन्हेगारी रोगनिदान तज्ज्ञ डॉ. जॅक स्टेपलटन आणि त्यांची सहकारी डॉ. लॉरी मॉन्टगोमेरी या प्रकरणाचा पिच्छा पुरवितात आणि एका वेगळ्याच व्यापारी कटाचा पर्दाफाश होतो. सरकारी शवागाराला एक मृतदेह सापडतो, ज्याची ओळख पटणे खूपच कठीण असते. त्या मृतदेहामध्ये यकृतारोपण केलेले असते. मात्र अवयवारोपणानंतर तो नवा अवयव शरीराने स्वीकारावा यासाठी घेतल्या जाणाऱ्या औषधांचा मागमूसही त्या मृतदेहात सापडत नाही. यामुळे सारेच चक्रावून जातात. विविध चाचण्यानंतर तो छिन्नविच्छन्न मृतदेह फ्रॅंकोनीचाच असल्याचे स्पष्ट होते. असे लक्षात येते की, कदाचित विषुवृत्तावरील घनदाट अरण्यात इक्वेटोरियन गिनीमध्ये या घटनेचे मूळ असावे. डॉ. जॅक व डॉ. लॉरी दोघेही तेथे पोहोचतात आणि त्यांना धक्कादायक उलगडा होतो. या कादंबरीचे कथानक दोन समांतर पातळ्यावर पुढे सरकते. दुसरी समांतर पातळी आहे ती, केविन मार्शलशी संबंधित. त्याने हिस्टोकॉपोबिलीटी या विषयावर केलेले संशोधन पाहून डॉ. रेमंडच्या मनात एक वेगळी कल्पना येते. बोनोबो जातीच्या माकडांमधील गुणसूत्रात अवयवारोपण करावाच्या व्यक्तीतील क्रोमोझोम सिक्सचा भाग घालून नवीन माकडाची निर्मिती केली जाते. हे नवे बोनोबो माकड म्हणजे त्या माणसाची दुसरी प्रतिकृतीच असते. दोन ते तीन वर्षांत हे माकड पूर्णपणे वाढल्यानंतर त्याचे वर्षांत हे माकड पूर्णपणे वाढल्यानंतर त्याचे अवयव काढून रुग्णाच्या शरीरात त्याचे रोपण केले जाते. ते त्याच्या प्रतिकृतीचेच रोपण असल्यामुळे रोपण टिकण्यासाठीची औषधे घ्यावी लागत नाहीत. या माकडांच्या व्यवस्थेचा खर्च मोठा असल्याने केवळ श्रीमंत व्यक्तींनाच त्याचा लाभ घेता येतो. ज्या डॉक्टरांकडे श्रीमंत व्यक्ती येतात, त्यांना यात सहभागी करून घेऊन ‘जेनिसिस’ या कंपनीकडून इक्वेटोरियन गिनीमध्ये हा प्रकल्प राबविला जातो. ढोबळ मानाने हेच कादंबरीचे कथानक असले तरी मध्यवर्ती कल्पना असलेल्या बोनोबो माकडांची वर्तणूक आणि त्यामुळे केविन मार्शलला आलेली शंका यामुळेच कादंबरीला कलाटणी मिळते. माणसाचे गुणसूत्र असलेल्या माकडाची निर्मिती करता करता असा काही तरी घोटाळा होतो की केविन मार्शल व त्याची सहाय्यक मेलिनी यांच्याकडून पूर्णरूपात येणाऱ्या मानवापूर्वीची वानर-मानवाची निर्मिती होते. संघटितपणे रहाणे, आगीचा वापर करणे, शस्त्रांचा वापर करणे या बाबींमुळे ही शंका खरी असल्याचे लक्षात येते. त्यामुळे हा प्रकल्प बंद करावा, असे केविनचे मत असते. मात्र मोठाल्या फायद्यामुळे डॉ. रेमंड आणि त्याच्या सहकाऱ्यांना तो बंद करायचा नसतो. यातच केविन मार्शलचे धाडस आणि त्याच वेळेस डॉ. जॅक आणि त्याच्या सहप्रवाशांचे तिथे पोहोचणे, योगयोगाने एकाच वेळेस होते. या सर्वांना यमसदनी धाडण्याचाच जेनेसिसच्या मुख्य सुरक्षा रक्षकाचा विचार असतो. मात्र एकमेकांच्या मदतीने हे सारेजण निसटतात आणि जाता जाता बोनोबोंनाही विषुवृत्तीय जंगलात सोडून देतात. तब्बल ५२० पांनाच्या या कादंबरीत तीन ते चार ठिकाणीच केवळ शास्त्रीय माहिती मोठ्या प्रमाणावर येते. तिथे कदाचित सामान्य माणसाला वाचताना कंटाळा येऊ शकतो. मात्र ज्याला विज्ञानकथा वाचण्याची सवय आहे. त्याला हा भाग समजून घेण्यात अधिक मजा वाटू शकते. कारण संपूर्ण कादंबरीचे तेच मूळ आहे. त्याच कल्पनेवर पूर्ण कादंबरी घेतलेली आहे. दोन समांतर पातळ्यांवर केलेली कादंबरीची रचनाही उत्तम झाली आहे. त्यामुळे कादंबरीच्या वेगातही समतोल राखण्यात लेखकाला यश आले आहे. कादंबरीच्या अगदी मध्यापर्यंत वाचकाची उत्सुकता टिकवून ठेवण्यात लेखक यशस्वी ठरला आहे. त्यानंतर बोनोबोंचे गूढ उकलते तरीही पुढे काय हा प्रश्न वाचकाच्या मनात राहतोच. कादंबरीचा शेवट ज्या वेगात करण्यात आला आहे. तो मात्र काहीसा खटकणारा आहे. कादंबरीतील घटना अतिशय वेगात घडत असल्या तरी कादंबरी मात्र तितकी वेगात पुढे जात नाही. यात वावगे काहीच नाही. मात्र हा वेग कादंबरीच्या अंतिम टप्प्यात म्हणजे केविन मार्शल आणि डॉ. जॅक व सहप्रवाशांच्या अटकेजवळ अचानक वाढतो. कादंबरी लवकर संपविण्याच्या घाईच लेखकाला झाली आहे की काय अशी शंका यावी इतपत हा वेग वाढला आहे. मराठी अनुवादाबाबत बोलायचे तर अनुवाद चांगला उतरला आहे. आपण कोणत्या तरी एका कादंबरीचा अनुवाद वाचत आहोत अशी शंका वाचकाच्या मनात येणार नाही. ज्या वैज्ञानिक संकल्पनाचा उल्लेख कादंबरीत आहे. त्यातील महत्त्वाच्या संकल्पना शेवटच्या पानावर शब्दसूचीत देण्यात आल्या आहेत. विविध भाषांतील चांगल्या साहित्याचा अनुवाद आपल्या भाषेत आल्यास एक नवे दालन आपल्या वाचकांसमोर खुले होते, असे अनुवादाच्या बाबतीत नेहमीच म्हटले जाते. त्याचा प्रत्यय क्रोमोझोम् सिक्सचा हा अनुवाद वाचताना वाचकांना निश्चितच येईल. -विनायक परब ...Read more

Write Your Own Review
  • Default typing language is Marathi. To type in English press Ctrl+G key combination
Submit Review
PLEASE SEND YOUR AUDIO REVIEW ON editorial@mehtapublishinghouse.com

Related Books

People Who Bought This Item Also Bought

Latest Reviews

ANUWADATUN ANUSARJANAKADE
ANUWADATUN ANUSARJANAKADE by LEENA SOHONI Rating Star
कौशिक लेले

पुस्तक – अनुवादातून अनुसर्जनाकडे (Anuwadatun Anusarjanakade) लेखिका – लीना सोहोनी (Leena Sohoni) भाषा – मराठी पाने – २३९ प्रकाशन – मेहता पब्लिशिंग हाऊस. फेब २०२४ छापील किंमत – रु. ३७०/- ISBN – 9789357205337 ह्या परिचयाची माझी वेबसाईट लिंक htps://learnmarathiwithkaushik.com/courses/anuwadatun-anusarjanakade/ मराठी पुस्तकांमध्ये सध्या इतर भाषांतून अनुवादित झालेली पुस्तके सुद्धा मोठ्या संख्येने दिसतात. एखादा सरस अनुवाद वाचताना आपल्या डोक्यात सुद्धा आपल्या आवडीच्या परभाषेतल्या पुस्तकांची यादी तयार होते. ही पुस्तकं सुद्धा मराठीत आली तर काय मजा येईल असं वाटतं. भाषा हा ज्यांचा जिव्हाळ्याचा विषय आहे त्यांची इच्छा एक पुढचं पाऊल टाकेल. आपणही स्वतः असा अनुवाद केला तर ? आपल्यालाही दोन्ही भाषा चांगल्या येत आहेत मग अनुवाद का करू नये ? हे पिल्लू डोक्यात शिरेलच. असा अनुवाद करायचा स्वतः काही प्रयत्न केला की लक्षात येईल की हे किती किचकट काम आहे. चांगला अनुवाद करायचा असेल तर सराव लागेल. अभ्यास लागेल. त्याची काही तंत्र मंत्र शिकून घ्यावी लागतील. एखाद्या चांगल्या जाणकार व्यक्तीचं, अनुभवी व्यक्तीचं मार्गदर्शनही मिळायला हवं. जर तुमच्याही मनात अशा भावना आल्या असतील तर लीना सोहोनी यांचं “अनुवादाकडून अनुसर्जनाकडे” हे पुस्तक तुम्हाला नक्की आवडेल. लीना सोहोनी हे नाव मराठीत अनुवादिका म्हणून प्रसिद्ध आहे. आत्तापर्यंत त्यांनी अनुवाद केलेली पन्नासच्यावर पुस्तके प्रकाशित झाली आहेत. त्यांचा अनुभव व अधिकार वेगळा सांगायला नको. त्यांचे हे पुस्तक "अनुवादातून अनुसर्जनाकडे" पुस्तकाचा पहिला भागात लीना सोनी यांनी आपल्या अनुवादाच्या प्रवासाचं सिंहावलोकन केलं आहे. त्यांनी अनुवादाची सुरुवात कशी केली, त्यात प्रगती कशी झाली हे लिहिलं आहे. अनुवादामुळे प्रसिद्ध लेखक जेफ्री आर्चर, सुधा मूर्ती, किरण बेदी यांच्याशी जुळलेले संबंध आणि त्यांच्या भेटीची वर्णनं आहेत. ह्या प्रवासात “मेहता पब्लिशिंग हाऊस” या प्रकाशन संस्थेचा भरभक्कम पाठिंबा त्यांना मिळाला. सुनील मेहता आणि अनिल मेहता यांच्याबरोबरच्या आठवणी सुद्धा पुस्तकात आहेत. पुढच्या भागात अनुवाद या विषयाची एखाद्या शास्त्रीय शोधनिबंधाप्रमाणे माहिती दिलेली आहे. यात अनुवाद प्रक्रियेकडे अतिशय बारकाईने बघितलं आहे. ढोबळमानाने बघितलं तर, अनुवाद म्हणजे तर एका भाषेतल्या शब्दांच्या ऐवजी दुसऱ्या भाषेतले शब्द वापरणे. पण प्रत्येक वेळी एका शब्दाच्या बदल्यात दुसरा भाषेतला एक शब्द असं होतंच असं नाही. त्यामुळे काही वेळा शब्दाची फोड करून दाखवावी लागते. तर काही वेळा मूळ मोठं वाक्य लहान होऊ शकतं. कदाचित तिथे पूर्णपणे वेगळीच शब्दयोजना वाक्यरचना होऊ शकते. या प्रत्येक प्रकाराला एक विशिष्ट शास्त्रीय नाव (पारिभाषिक संज्ञा) आहे हे आपल्याला पुस्तक वाचून कळतं. जे शब्दांच्या बाबतीत तेच वाक्यांच्या बाबतीत. मूळ भाषेतल्या शब्दांसाठी नवीन शब्द वापरून वाक्य तयार झालं तरी ते वाचकाला सहज वाटलं पाहिजे. नाहीतर आपण लगेच म्हणू, “अनुवाद खूप बोजड झाला आहे; ठोकळेबाज झाला आहे”. हे टाळायचं तर वाक्यरचना सुद्धा सुधारायला पाहिजे. याची उदाहरणे पुस्तकात दिली आहेत आणि त्या अनुषंगाने पारिभाषिक संज्ञा (terminology) काय आहे हे मराठी आणि इंग्रजी दोन्हीत दिलं आहे. शब्द, वाक्य ह्यांना लावलेल्या कसोटीचा विस्तार करून ती कसोटी “संकल्पनां”ना लावायला पाहिजे. एखाद्या भाषेत, एखाद्या समाजात असणाऱ्या संकल्पना, प्रथा-परंपरा मराठी भाषेत नसतील तर अनुवाद करताना ते जसंच्या तसं ठेवायचं का तिथे काही वेगळी संकल्पना वापरायची ? का तळ टीप देऊन स्पष्टीकरण द्यायचं? असे एकाच गोष्टीकडे बघण्याचे वेगवेगळे पर्याय उपलब्ध आहेत. हा मुद्दा आपण सोदाहरण स्पष्ट केला आहे. हा ऊहापोह वाचल्यासार अनुवादासाठी दोन्ही भाषांवर आपली किती चांगली पकड पाहिजे हे वाचकाच्या लक्षात येईल. त्याचबरोबर जे पुस्तक आपण वाचतोय त्याची पार्श्वभूमी, त्यातल्या प्रसंगाची सामाजिक पार्श्वभूमी, आणि लेखकाला काय ध्वनीत करायचे आहे हे सगळं समजणं सुद्धा किती महत्त्वाचं हे लक्षात येईल. म्हणजे अनुवाद प्रक्रिया दिसताना शब्दांची दिसली तरी “शब्दांच्या पलीकडले” अनुवादकाला पकडता आले तरच मूळ कृतीला न्याय मिळेल. हे या पुस्तकाच्या वाचनातून अधोरेखित होतं. पुस्तकाचा प्रकारानुसार अनुवादकासमोर असणारी आव्हाने सुद्धा बदलतात. कथा-कादंबरीचा अनुवाद वेगळा तर कवितेचा अनुवाद वेगळा. कारण कवितेमध्ये भावभावनांना महत्त्व आहे तितकेच महत्त्व शब्द, लय, शब्दचमत्कृती यांनाही आहे. म्हणूनच तर ते पद्य आहे गद्य नाही. लीनाजींनी ह्याचाही परामर्श घेतला आहे. नाटकाचा अनुवाद करताना येणारी आव्हाने अजून वेगळी. परिणामकारक संवाद, नेपथ्य, पात्रांची देहबोली, त्याचा प्रेक्षकांवर होणारा परिणाम या सगळ्याचा विचार करून अनुवाद करावा लागतो. म्हणूनच, अनुवाद म्हणजे प्रत्येक वेळी “शंभर टक्के पुस्तक जसेच्या तसे” असं नसतं. तर काही वेळा ते रूपांतर ठरतं. काही वेळा तो स्वैर अनुवाद ठरतो. तर काही वेळा मूळ कलाकृतीवर आधारित नवीन कलाकृती ठरते. हे सुद्धा कितीतरी उदाहरणे देऊन स्पष्ट केले आहे. हे सगळे मुद्दे एकमेकांशी निगडित आहेत त्यामुळे पुस्तकात बऱ्याच वेळा मुद्द्यांची पुनरावृत्ती झाली आहे असं मला वाटलं. ती पुनरुक्ती टाळून कदाचित थोडी पानं कमी करता आली असती. पण मुद्दा वाचकाच्या मनावर ठसावा, कुठलंही विशिष्ट प्रकरण वाचायला घेतले तरी ते त्या मुद्द्यापुरतं पूर्ण असावं हा त्यामागचा हेतू असेल. पुस्तकात पुढे अनुवादकांना नोकरी, व्यवसायाच्या काय संधी आहेत; कुठल्या संस्था याबद्दलचं शिक्षण देतात; कुठले कोर्सेस उपलब्ध आहेत याबद्दलचा तपशील आहे. अनुवाद करायला सुरुवात करायची असेल तर मजकूरनिवड, प्रकाशकांशी संपर्क, परवानगी ह्याचे मार्गदर्शन आहे. त्यांनतर शाळेत आपण जे प्राथमिक व्याकरण शिकतो; म्हणजे कर्ता, कर्म, क्रियापद, ॲक्टिव-पॅसिव्ह व्हॉइस, वेगवेगळे काळ इत्यादींच्या व्याख्या देऊन सगळ्याची उजळणी केली आहे. ज्याला अनुवाद क्षेत्रात उतरायचे आहे त्याला व्याकरणाचा अजून बराच अभ्यास करावा लागणारच आहे. आणि पुस्तकाचा उद्देश व्याकरण शिकवणं नाही तर अनुवादकासाठी व्याकरण अत्यावश्यक आहे हे ठसवणं आहे. त्यामुळे व्याकरणाचा भाग पुस्तकात नसता तरी चालला असता असं मला वाटलं. पुस्तकातील काही पाने वर दिलेल्या लिंकवर शेअर केली आहेत. म्हणजे तुम्हाला पुस्तकाची, लेखनशैलीची अजून चांगली कल्पना येईल. त्यात पुढील मुद्द्यांबद्दलची पाने आहेत १) अनुवादिका म्हणून येणारे कटुगोड अनुभव. २) प्रसिद्ध लेखक जेफ्री आर्चर ह्यांच्या पुस्तकांचा मराठी अनुवाद लीनाजींनी केला आहे. त्यातून जेफ्री आर्चर ह्यांच्याशी भेटीगाठी झाल्या त्यातला एक प्रसंग. ३) अनुवादाचे वर्गीकरण/प्रकार सांगणाऱ्या प्रकरणातली दोन पाने. अनुवाद प्रक्रियेची किती बारकाईने तांत्रिक चिकित्सा केली आहे हे लक्षात येईल. ४) नाटकाचा अनुवाद करताना येणारी आव्हाने ह्याबद्दलच्या प्रकरणातली दोन पाने. लीना सोहोनींचे आत्मकथन असणारा पुस्तकाचा पहिला भाग सर्व वाचकांना वाचायला आवडेलच. पुस्तकाचा दुसरा भाग तांत्रिक आहे. तो सर्वसामान्य वाचकाला वाचायला आवडेलच असं नाही. पण तो वाचल्यावर अनुवादक म्हणून काम करताना किती कटकटी असतात, काय व्यवधानं सांभाळावी लागतात हे वाचकाच्या लक्षात येईल. त्यातून अनुवादकांकडे व त्यांच्या कामाकडे बघण्याचा दृष्टिकोन अजून कौतुकाचा आणि कृतज्ञतेचा होईल हे निश्चित. ज्यांना अनुवाद करायचा आहे, या क्षेत्रात शिरायचं आहे किंवा तशी उमेदवारी सुरू झाली आहे त्यांना हा भाग मार्गदर्शक ठरेल. जाण वाढवेल हे नक्की. त्यामुळे या पुस्तकाच्या वाचनातून अनुवादाचा किडा काही वाचकांच्या डोक्यात गेला आणि त्यातून नवे अनुवादक मराठीत निर्माण झाले तर ते सोन्याहून पिवळे ! मराठीत कथा,कादंबऱ्या, चरित्र, सामाजिक विषयांची चर्चा ह्या पद्धतीचे लेखन भरपूर होत असतं. पण ह्या पुस्तकाप्रमाणे शास्त्रीय/तांत्रिक चिकित्सा करणारी, गंभीरपणे शिकवणारी पुस्तकं कमी दिसतात. ती प्रकाशित झाली तरी ती क्रमिक पाठ्यपुस्तक किंवा “अभ्यासाचे पुस्तक” या प्रकारात ढकलली जातात आणि दुर्लक्षित होतात. पण या पुस्तकाच्या लेखिका आणि प्रकाशक यांनी हे पुस्तक मुख्यधारेतल्या पुस्तकाप्रमाणे सादर केलं आहे. त्यातून हे पुस्तक जास्त वाचलं जाईल; जास्त लोकांना विचार प्रवृत्त करेल असं मला वाटतं. अशा प्रकारची पुस्तकं मराठीत प्रकाशित होणे हे मराठी भाषेला ज्ञानभाषा करण्यासाठी मोठे योगदान आहे. त्याबद्दल प्रकाशक आणि लेखिका दोघांचेही एक मराठी भाषा प्रेमी म्हणून मी मनापासून आभार मानतो. —————————— मी दिलेली पुस्तक श्रेणी —————————— अनुवाद करणारे असाल किंवा करायची इच्छा असेल तर आवा ( आवर्जून वाचा ) इतरांनी जवा ( जमल्यास वाचा ) ——————————— आवा ( आवर्जून वाचा ) जवा ( जमल्यास वाचा ) वाठीनावाठी ( वाचलं तर ठीक नाही वाचलं तरी ठीक ) नावाठी ( नाही वाचलं तरी ठीक ) ...Read more

OMKARACHI REKH JANA
OMKARACHI REKH JANA by MANJUSHRI GOKHALE Rating Star
सौ. जस्मिन जोगळेकर

आमच्या पुस्तकप्रेमी समुहावरचा एकही दिवसाचा खंड न पडता सलग 1730 वा पुस्तक परिचय पुस्तक प्रेमी समूह,पुस्तक परिचय अभियान: एकही दिवस खंड पडू न देता पुस्तकांचा परिचय हे पुस्तकप्रेमी समूहाचे यश ! पुस्तक सत्र:- ३ सप्ताह क्रमांक:- २४८ पुस्तक क्रमांक: १७३० दिनांक: १०/०३/२०२५ पुस्तकाचे नांव:- ओंकाराची रेख जना लेखक:- मंजुश्री गोखले पहिली आवृत्ती: फेब्रुवारी २०१२ पृष्ठ संख्या : ३०८ मूल्य: रु. ३२० प्रकाशन: मेहता पब्लिशिंग हाऊस परिचयकर्ती: सौ. जस्मिन जोगळेकर एखाद्या गोष्टीसाठी वेळ यावी लागते म्हणतात, तसं काहीसं झालं माझं. खरंतर पुस्तक वाचनाच्या बाबतीत असं व्हायला नको होतं पण झालं. `हे खूप सुंदर पुस्तक आहे, तुम्ही वाचाच` म्हणून एक पुस्तक आमच्या हाती आलं. अर्थात ज्यांनी सांगितलं त्यांनी त्यांच्या संग्रहातलं पुस्तक दिलं होतं. तसं बरेच दिवस होतं आमच्याकडे. नवऱ्याने वाचून खूपच सुंदर आहे, वाच नक्की सांगितलं देखील मला. पण पुस्तक परत द्यायची वेळ आली तरी वाचलं गेलं नाही. तरी ते नाव डोक्यात फिट बसलं होतं. अखेर एक दिवस ते एकच पुस्तक नव्हे तर त्याच लेखिकेची चार पुस्तकं विकतच घेऊन आले आणि मग ती वेळ आली…. त्या पुस्तकाच्या, पुस्तकातील भाषेच्या आणि त्या लेखिकेच्या प्रेमात पडण्याची. पुस्तक होतं…मंजुश्री गोखले यांनी संत जनाबाईंवर लिहिलेलं `ओंकाराची रेख जना`. `विठू माझा लेकुरवाळा`, `धरिला पंढरीचा चोर` अशा अभंग रचनेतून जनाबाई आपल्या ओळखीच्या आहेत. किंवा विठूराया त्यांना हर कामात मदत करत असतो वगैरे माहीत आहे. पण त्यांचं संपूर्ण चरित्र सगळ्यांना माहीत असेलच असं नाही. ते माहीत करून देण्याचं सुरेख काम या कादंबरीने केलं आहे. जनाबाईंच्या जन्मापूर्वीची आणि नंतरचीही त्यांच्या कुटुंबाची परिस्थिती, छोट्या जनाला मागे ठेऊन दुखण्याने तिला सोडून गेलेली तिची आई, त्यानंतरची बिकट वेळ याचं वर्णन वाचताना डोळ्यातलं पाणी थांबत नाही. पुढेही काही प्रसंग असे आहेत…भागाबाईचं वागणं असेल किंवा सुळावर चढवायचा प्रसंग असेल… डोळ्यात पाणी येतच राहतं. पण एवढं होऊनही त्यांची पंढरीरायावरची भक्ती मात्र गाढ होती. जनाईसुध्दा त्याला पाहायला आतुर होती. सोसले चटके l पोटी नाही घास l विठ्ठलाची आस l जनाईला ll भेटीसाठी त्याच्या l गोळा तनमन l धाडे आवतान l विठूराया ll अखेर विठुरायाकडून आमंत्रण आल्यावर बापलेक पंढरीची वाट चालू लागतात. काळया देवाला पाहायला आसुसलेली जना आणि लेकीला कायमचं परक्या घरी सोडून यायचं या विचाराने जडावलेला दमा… नशिबाची रेख l भिवरेच्या काठी l विठूराया ओढी l जनाईची ll दोघांचा प्रवास विठ्ठलाच्या विश्वासावर सुरू होतो. पुढं जनाईला दामाशेटींच्या घरी सोडून देणं, त्या घराने जनाला आपलंच म्हणणं, नामदेवांसोबत तिचं मोठं होणं अशा कितीतरी प्रसंगांनी सुखावून जायला होतं. तेव्हाची सामाजिक परिस्थिती, जनाचं अतिशूद्र असणं आणि त्यातून स्त्री असणं…त्यासाठी तिला झेलावे लागणारे त्रास, संत म्हणून मोठेपण मिळाल्यावरही त्यांच्यावर आलेला चोरीचा आळ… त्रास होतो वाचताना. जनाची आणि विठ्ठलाची पहिली भेट आणि तिथून त्यांच्यात दृढ होत जाणारे नाते…वाचताना शहारून जायला होतं. जना ते संत जनाबाई हा प्रवास, त्यात जनाबाईंनी रचलेले अभंग, ज्ञानदेवादि भावंडांचा सहवास आणि मुख्य म्हणजे नामदेव आणि जनाबाई यांचे नाते… गुरू शिष्य ऐसी l जोडी कौतुकाची l जनी नामयाची l संतांमधे ll याबद्दल पुस्तकात आलेले उल्लेख मन लावून वाचण्यासारखे आहेत. विठ्ठलाच्या चरणी झालेला जनाबाईंच्या जीवनाचा शेवट म्हणजे तर 🙏 वृंदा कोमेजली l स्तब्ध वारा पाणी l ओघळले मणी l मंजिऱ्यांचे ll थरारली वीट l कंप राऊळाला l श्वास ओलावला l क्षणभर ll आज नाही घाई l विठोबाला काही l जनाईच येई l चरणाशी ll शांता शेळके यांनी अनुवाद केलेलं `चौघीजणी` जसं मनात कायमचं घर करुन बसलं आहे, त्या जोडीला आता `ओंकाराची रेख जना` हे ही अत्यंत आवडीचं झालं आहे. यापूर्वी संत साहित्य किंवा संतांवर लिहिलेलं साहित्य फारसं वाचलं नव्हतं. लताजी किंवा भीमसेनजींमुळे घराघरात पोहोचलेले अभंग तेवढे माहीत होते. त्यामुळं जनाबाईंवर लिहिलेल्या या पुस्तकाबाबत उत्सुकता होतीच. पहिल्या प्रकरणाच्या अगदी पहिल्या ओळीपासून या पुस्तकाशी जी बांधली गेले ते शेवटपर्यंत. पुस्तकातील सगळं वर्णन अगदी बारीक सारीक तपशील देऊन पुढं जात राहतं आणि त्यात आपल्याला गुंतवून ठेवतं. सुरुवातीची काही प्रकरणं तर डोळ्यात अश्रुंच्या धारा घेऊन, पुसट अक्षरं समोर ठेऊन वाचावी लागतात. प्रसंग सगळे l तपशिलासवे l डोळ्यात आसवे l वाचुनिया ll भाषा ही साजिरी l सत्य हेच वाटे l प्रसंग तो घडे l आसपास ll एकूणच पुस्तकातलं वर्णन इतकं जिवंत आहे की सगळे प्रसंग आपल्या आसपास घडताहेत असंच वाटत राहतं कायम. दमा - कुरुंडचं दुर्दैवी आयुष्य, पोटी मूल नसल्याचं त्यांचं दुःख, विठ्ठलाला त्यासाठी साकडं घालण्यासाठी त्यांनी केलेला पंढरपूरचा प्रवास असो किंवा जनाबाईंच्या खोलीत येऊन विठ्ठलाने त्यांच्याशी मारलेल्या गप्पा, त्यांना कामात केलेली मदत…. सगळे अगदी सगळे प्रसंग आपणच जगतोय असं वाटावेत इतके मनाला भिडून जातात. काही ठिकाणं तर अशी… `अरे विठ्ठला, गडबडीत भलतंच काय उचलतोस. तुझा रत्नहार आणि शेला तर घेऊन जा`...असं आपणच विठ्ठलाला हाक मारून सांगावं असं वाटायला लागतं वाचताना. भाषा, वर्णनशैली फार साजिरी आहे. पुस्तकातला `साजिरी` हा शब्द एकदम आवडून गेलाय. एखादा चेहरा पाहिल्यावर कसं आपल्याला कळून जातं ना की, ही व्यक्ती मायाळू आहे किंवा तुसडी आहे वगैरे…तसं पुस्तकाच्या सुरुवातीलाच यातल्या भाषेबद्दल आपुलकी, प्रेम वाटायला लागतं. भाषा साधी पण सुंदर, शब्दांचा वापर असा की यापेक्षा वेगळा शब्द इथं शोभला नसता असं वाटायला लागेल असा. अनवाणी पायाला चटके बसावेत इतकं हवामान अजून बदललं नव्हतं…यासाठी `अजून मातीने माया सोडली नव्हती`... किती सुरेख वाक्य आहे ना! अशी कितीतरी वाक्य आपल्याला त्यांच्या प्रेमात पाडायला लावणारी यात सापडतील. एकूणच सांगायचं झालं तर पुस्तक अप्रतिम आणि सगळ्यांनी आवर्जून वाचावं असंच आहे. एकाच लेखकाची पुस्तकं सलग एका मागोमाग एक अशी माझ्याकडून वाचली जात नाहीत. पण आता खुणावतंय ते… `जोहार मायबाप जोहार`. ...Read more