मागच्या आठवड्यात हे पुस्तक वाचुन पुर्ण झाले. मार्क ओवेन्स आणि डेलिया ओवेन्स या दाम्पत्याने कलहारिच्या जंगलात वन्यजिव अभ्यासासाठि वयाची ७ वर्षे घालवलित. या प्रवासादरम्यान बर्याच चांगल्या वाईट प्रसंगाचा अनुभव त्यांना आला. ते सर्व वाचतांना वाचक त्ा वातवरणात रममाण होऊन ऐक वेगळं विश्व अनुभवल्याचा आनंद मिळतो. जंगलामधे ऐक तंबु ठोकुन थोडक्या वस्तु घेऊन उदरनिर्वाह करायचा. सिंह आणि कोल्हे यांचा अभ्यास करतांना अनेक थरारक प्रसंगांचा सामना करायचा. कधि सिंह अगदि ४-५ फुटापर्यंत जवळ येउन उभे आहेत तर कधि डेलिया ऐकटि असतांना रात्रि सिंह तंबुला घेराव घालुन धुडघुस घालताहेत. कधि जोराचा पाऊस येऊन सबंध तंबु वाहुन गेलेला आहे तर कधि जिवनावश्यक वस्तुंची निर्माण झालेली कमतरता आहे. अचानकपणे हजर होउन जिवनावश्यक वस्तुंचा पुरवठा करणारा मित्रसुध्दा आहे. कोल्ह्यांशी निर्माण झालेलं मैत्रिचं नातं, विविध तर्हेच्या पक्षांनी दैनंदिन जिवणात हस्तक्षेप करुन केलेली करमणुक. या सर्वांमधुन जंगलातिल जिवणाच्या विविध अंगाचे दर्शन घडते तर कधि जवळच्या मित्राचं आणि भावनिक नातं निर्माण झालेल्या ऐखाद्या कोल्ह्याचा वा सिंहाचा म्र्युत्यु हा मनाला चटका लावुन जातो. ज्यांना जंगल आवडते, जंगलात रहायला आवडते किंवा जंगलाबद्दलचं साहित्य वाचायला आवडते त्या वाचकांसाठि हे पुस्तक ऐक पर्वणीच आहे. मारुति चितमपल्लि यांच्या वाचकवर्गाने तर आवर्जुन वाचावे असे हे पुस्तक Amazon या Portal वर पुस्तक स्वरुपात व Play Book या app वरति online स्वरुपात उपलब्ध आहे. ...Read more

सन 1974 च्या दरम्यान मार्क आणि डेलिया ओवेन्स हे अमेरिकी दाम्पत्य आपले घर आणि त्यातील वस्तू विकून थोडे पैसे उभे करतात . आफ्रिकेतील कालाहरी वाळवंटात वन्यजीवांच्या संशोधनासाठी जातात .सुरुवातीला पैशाचे फार पाठबळ नसताना आपले वन्यजीवांवरील संशोधन सुरू करता .वाळवंटातील हा एकाकी भूभाग तोपर्यत मानवी स्पर्शापासून दूर होता .अनंत अडचणी सोसून तेथे सात वर्षे दोघेही राहतात .तेथील सिंह ,ब्राऊन हायना यांच्या सामाजिक जीवनाबद्दल खूप वेगळी माहिती त्यांना मिळते .तेथील प्राणीही त्यांना आपले मानतात .सिंह ,ब्राऊन हायना त्यांच्या अगदी आजूबाजूला वावरत राहतात .पाण्यासाठी हजारोंच्या संख्येने स्थलांतर करणाऱ्या विल्ड बिस्टची कृत्रिम कुंपणाने झालेली परवड त्यांना दिसते . जगासमोर पोडतिडकीने हे सगळं ते मांडतात .दोघ मिळून ते `Cry of the Kalahari `हे पुस्तक लिहितात . मंदार गोडबोले यांनी या पुस्तकाचा सहजसुंदर अनुवाद केला आहे .विलक्षण अनुभव देणारे हे पुस्तक आहे . ...Read more

संवर्धनाचे साहसी अनुभवविश्व ! मार्क आणि डेलिया ओवेन्स.... जॉर्जिया विश्वविद्यालयात शिकणारे प्राणीशास्त्रातील दोन पदवीधर अमेरिकन. पी.एचडी.साठी विषय शोधत असतानाच आफ्रिकेतील नाहिशा होणाऱ्या वन्यजीवांबद्दल माहिती मिळते. यासाठी आफ्रिकेच्या नकाशाचा अभ्यासकरताना मानवी पदस्पर्शापासून लांब असलेले कालाहारी वाळवंट त्यांना साद घालते. घरातील टी.व्ही., रेडिओ, भांडीकुंडी सगळं विकून मिळालेले 1100 डॉलर्स आणि जवळची काही शिल्लक पुंजी घेऊन हे जोडपे जोहान्सबर्गच्या विमानात बसते आणि तिथून कालाहारीच्या वाळवंटात दाखल होते. इथे त्यांच्या सोबत असते एक `थर्ड हँड` लँड रोव्हर गाडी, वन्यजीवांप्रती असलेली प्रचंड ओढ आणि त्यांचा अभ्यास करण्याची दुर्दम्य इच्छाशक्ती. कालाहारीच्या मध्य भागात `पसंत` पडलेल्या एका जागेवर ते आपला तंबू बांधतात. ही जागा इतकी दुर्गम होती की, खुरट्या झुडपांच्या जंगलातून, शंभर मैल अंतरावरून रोजच्या वापरायचे पाणी आणावे लागे. बाहेरील जगापासून आता हे जोडपे पूर्णपणे अलिप्त होऊन जगू लागले. माणसाने कधीच न पाहिलेल्या अशा काही वन्यजीवांशी त्यांची ओळख होते. कधी पावसाळ्यात त्यांच्या तंबूबाहेर दोन-तीन हजार हरणांचा जमाव चरताना दिसे तर कधी सिंहांचे गुरगुरणेच पहाटेचा `अलार्म` असे. डोळे किलकिले करून बघावे तर वाळवंटातल्या या महान शिकाऱ्याची सावली तंबूबाहेर बसलेली दिसे. फक्त कालाहारीमध्येच आढळणारा ब्राऊन हायना (तरसाचा एक प्रकार), जो आजपर्यंत मानवाने कधीच पाहिला नव्हता, यांचा खास मित्रच झाला होता. त्यांच्या तंबूला सावली देणारे झाड एका बिबट्याचे घर होते. हा बिबट्या झाडावर बसला की त्याची शेपटी यांच्या तंबूच्या दाराशी एखाद्या पडद्यासारखी लोंबकाळत असे. आत येता-जाताना ती शेपटी बाजूला करावी लागे. इथे या जोडप्याला काही आपत्तींशीही सामना करावा लागला होता. कधी पाण्याशिवाय दिवसेंदिवस अडकून पडावे लागले तर कधी प्रचंड वादळाने वाताहात झाली. कधी मैलोन् मैल पसरलेल्या वणव्याचा सामना करत यातून सहीसलामत सुटका करून घ्यावी लागली. इथले सिंह, हायना, हरिणं आणि इतर वन्यजीव दुष्काळाचा सामना कसा करतात, त्यांची स्थलांतरे, पिलांचे संगोपन हे सगळे मार्क आणि डेलिया यांना इथे बघायला-शिकायला मिळाले. हरणांचे जगातील सर्वात मोठे स्थलांतर त्यांनी अनुभवले. इथल्या जीवविविधतेचा अभ्यास काही महिन्यातच पूर्ण होईल, या आशेवर गेलेले हे दाम्पत्य तब्बल सात वर्षे या वाळवंटात राहिले. या आणि अशा अनेक चित्तथरारक घटनांनी साकारलेले हे अनुभवविश्व त्यांनी डायरीरूपात लिहून ठेवले होते. त्याचेच पुस्तकरूप म्हणजे `क्राय ऑफ द कालाहारी`! मंदार गोडबोले यांनी ते मराठीत भाषांतरित केले. `साद घालतो कालाहारी` या नावाने ते वाचकांसमोर आणले मेहता पब्लिशिंग हाऊसने. हे केवळ चरित्र नसून माणसाच्या अविचाराने जैवविविधतेचा कसा नाश होतो याचे स्वानुभवावर आधारलेले समाजप्रबोधन आहे. प्रत्येक प्रकरणाच्या सुरुवातीला देण्यात आलेले ज्येष्ठ प्राणी अभ्यासक, साहित्यिकांचे प्रसंगानुरूप `कोट्स` पुस्तकाचे साहित्यिक मूल्य वाढवणारे आहेत. जेन गुडॉल यांनी प्रतिक्रियेत म्हटल्याप्रमाणे, हे पुस्तक प्राण्यांमध्ये आणि खऱ्याखुऱ्या साहसांमध्ये रस असणाऱ्या प्रत्येकाने वाचलेच पाहिजे. ...Read more