जितेंद्र दीक्षित यांचे `३५ डेज : हाऊ पॉलिटिक्स इन महाराष्ट्र चेंज्ड फॉरेव्हर इन २०१९` हे पुस्तक म्हणजे एखाद्या सामन्याच्या समालोचनासारखे आहे. पूर्वी आतासारखा टीव्ही घराघरांत नसल्याने व प्रत्येक सामन्याचे थेट प्रक्षेपण होत नसल्याने आद्ल्या दिवशीच्यासामन्याचे डोळ्यांसमोर चित्र उभे राहील असे वर्णन त्याच्या विश्लेषणासह वाचकांसमोर मांडण्याचे कौशल्य आदल्या पिढीच्या क्रीडापत्रकारांमध्ये होते. त्यातून सामना पाहिल्याचा आनंद वाचकांना मिळत असे. दीक्षित यांच्या पुस्तकाचा ढाचा तसा आहे. सहजसोपी व ओघवती भाषाशैली हि त्यांच्या पुस्तकाची मोठी ताकद आहे. ज्यांनी या सत्तांतराचा काळात त्याबाबतच्या बातम्या, मुलाखती फारशा पाहिल्या नाहीत किंवा अजिबात पाहिल्या नाहीत, त्यांच्यासाठी त्या सार्वजनिक माहितीचे संकलन व त्याचे विश्लेषण या पुस्तकातून एका ठिकाणी उपलब्ध होते. एकूण १७ प्रकरणांमधून त्यांनी या सत्तांतराची कहाणी कथन केली आहे. भाजप- शिवसेना युती तुटण्यासाठी पाश्र्वभूमी तयार करणाऱ्या घटनांचा चांगला आढावा दीक्षित यांनी घेतला आहे. मुंबई महापालिका शिवसेनेच्या ताब्यातून खेचण्याचे प्रयत्न व आरे कारशेडच्या निमित्ताने पर्यावरणाचा विषय घेऊन पुढे आलेल्या आदित्य ठाकरे यांच्या मागणीकडे दुर्लक्ष करत ठाकरेंच्या नव्या पिढीच्या खच्चीकरणाच्या भाजपच्या खेळीमुळे ठाकरे कुटुंबाच्या मनावर कसा ओरखडा उमटला, याची `मार्मिक` नोंद या पुस्तकात आहे. त्यातून निकालानंतर सत्ता आलेली असतानाही भाजपबरोबर राहण्यापेक्षा वेगळा विचार करण्याचा निर्णय शिवसेना पक्षप्रमुख उद्धव ठाकरे यांनी कसा घेतला, यासारख्या प्रश्नांची उत्तरे समजण्यास मदत होते. पुस्तकाचा समारोप राज ठाकरे यांच्यावरील प्रकरणाने करून दीक्षित यांनी या सत्तांतराचा परिणाम म्हणून राजकारण कोणत्या दिशेने जाणार यावर बोट ठेवले आहे. `मराठी व हिंदुत्वादी` हि शिवसेनेची ओळख आता धुरकट करून ती जागा राज ठाकरे यांच्या महाराष्ट्र नवनिर्माण सेनेने व्यापावी अशा रीतीने वाव देत भाजपा नवीन युतीकडे वाटचाल करत असल्याचे सूतोवाच दीक्षित यांनी केले आहे. त्या दृष्टीने, गेल्या वर्षभरात मनसेची वाटचाल कशी झाली, याचा विचार महाराष्ट्रीय वाचक आपसूकच करू लागतील. ...Read more

महाराष्ट्रात गेल्या वर्षी सत्तास्थापनेसाठी जे नाट्य रंगलं, ते एखाद्या थ्रिलरमधल्या नाट्यालाही मागे टाकेल, एवढ्या ताकदीचं होतं. या 35 दिवसांत महाराष्ट्राच्या जनतेला राजकारणातले नवरस आणि डावपेचांचे सगळे प्रकार बघायला मिळाले. पडद्यासमोर आणि पडद्याआड घडणऱ्या घडामोडींची नोंद घेणारं `35 days` हे पुस्तक जीतेंद्र दीक्षित यांनी लिहिलं आहे. मेहता प्रकाशनाने हे पुस्तक मराठीत आणलं असून, पराग पोतदार यांनी त्याचा अनुवाद केलाय. विधानसभा निवडणुकीचे अनपेक्षित निकाल, त्यात कुठल्याच एका पक्षाला स्पष्ट कौल न मिळणं आणि निकाल जाहीर झाल्या झाल्या सुरू झालेलं वर्चस्वाचं आणि मानापमानाचं राजकारण, इथून पुस्तकाची सुरुवात होते. ही कादंबरी नाही, त्यामुळे लेखकानं जे जनतेसमोर घडलं, तेच क्रमानं आणि वस्तुनिष्ठपणे मांडण्याचा प्रयत्न केला आहे. त्याचवेळी पडद्यामागे सुरू असलेल्या घडामोडींची माहितीही देण्याचा प्रयत्न केला आहे. भाजप-शिवसेना युती असतानाही शिवसेनेची मनःस्थिती कशी बदलत गेली, त्यामागे कुठल्या कुठल्या घटकांचा हात होता, कुणाच्या भेटींचे, बोलण्याचे कसे अर्थ निघाले, याची तपशीलवार नोंद पुस्तकात करण्यात आलेय. त्या काळी ज्यांनी उत्सुकतेने या घडामोडी बघितल्या, त्यांच्या आठवणींना उजाळा मिळतोच, शिवाय बरीच अतिरिक्त माहिती आणि पाहण्यातून निसटलेले धागेदोरेही इथे सापडू शकतात. माहीत असलेल्या सगळ्या घडामोडी अधिक तपशीलात आणि लेखकासह इतर अनेक अनुभवी पत्रकारांच्या मुलाखतींतूनही उलगडत जातात आणि हेच पुस्तकाचं वैशिष्ट्य आहे. पुस्तकात काही त्रुटीही आहेत. पडद्यामागे नेमकं काय घडलं, कसं घडलं, त्याची कारणं काय होती, याचा केवळ अंदाज काही पत्रकारांनी बांधला आहे आणि त्या संदर्भाने लेखकानं लिहिलं आहे. त्यांची स्वतःची मतं फार कमी ठिकाणी उमटलेली दिसतात. पडद्याआडच्या घडामोडीही जास्त ठळकपणे यायला हव्या होत्या. तसंच, कॉंग्रेसचा आधी असलेला ठाम नकार, मग सत्तेत सहभागी होण्यासाठीची धावपळ आणि हौस, या घटकाला तुलनेनं कमी महत्त्व मिळालं आहे. पराग पोतदार यांनी अनुवाद उत्तम आणि प्रवाही केला आहे. महाराष्ट्राच्या राजकारणाची दिशा बदलणाऱ्या या महत्त्वाच्या दस्तावेजाचं स्वागत करायला हवं. - अभिजित पेंढारकर. ...Read more