Sir, I am a tamilian and as such have no knowledge in Marathi language. However I am very much interested to know much about the intrinsic details of Hinduism and its mythology . I am craving to read the books witten by Sriyukth.V.S.Khandekar a great writer in Marathi language on whom I have a very great respect .Will you please advise me whether his books in tamil or english translation is available and its details of its availability. With my thanks to you in advance. I remain sir, With grateful thanks. S.Govindarajan. ( e. mail id., govind_rajan 2000 @ yahoo.com.) ...Read more

पुराणकथांतील तत्वज्ञान लालिट्यतेने उलगडवणारी ययाति ययाति! केवळ नाव ऐकण्या-वाचण्यात आलं तरी रसिकांच्या अंगावर शहारे उमटावे. अशी कादंबरी कै. विष्णु सखाराम खांडेकर उर्फ वि.स.खांडेकरांनी पन्नासाव्या दशकाच्या उत्तरार्धात मराठी वाचकांच्या हाती सुपुर्द ेली. प्रकाशित झाल्याच्या इतक्या वर्षानंतरही या कादंबरीबद्दलचे अस्सीम प्रेम रसिकांच्या मनातून कमी झालेलं नाही. ययाति याच कादंबरीसाठी वि.स.खांडेकर यांना मराठीतील पहिला ज्ञानपीठ पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले होते. प्रसिध्द पौराणिक कथेला स्वतंत्र कथेत गुंफताना तिला लालीट्यपूर्ण शैलीत खांडेकरांनी सादर केले आहे. बालपणापासून त्यांनी ऐकलेल्या पुराणकथांतील काव्यात्मकता, तत्वज्ञान अन नाट्यमयतेला त्यांनी ययातिसारख्या कादंबरीत आविष्कृत केले आहे. पुराणकथांचेही मंथन करून त्यातूनही जीवनाबद्दलचे चिरंतन तत्वज्ञानाचा वस्तुपाठच कै. वि.स. खांडेकर यांनी ययाति रूपाने प्रसिध्द केला आहे. संयम म्हणजे काय हे ज्याला ठाऊक नाही, मनुष्याने जीवनाला विलासीवृत्तीने भोगणे हाच पुरूषार्थ समजणारा ययाति, अहंकारी, मत्सरी अन प्रेमभंग झाल्यानंतर मनाचे दोन भेद झालेली देवयानी, राजकन्या म्हणून वाढूनसुध्दा पित्याच्या वचनासाठी आपलं सबंध आयुष्यात खाचखळग्यात टाकणारी, केवळ शरीर अन वासनातृप्तीच्या पलीकडे जात ययातीवर प्रेम करणारी शर्मिष्ठा अन विवेकी, संयमी वागणारा निरपेक्षपणे कुणावरही प्रेम करणारा ध्येय्यावर अटल राहून त्यासाठी जीवनाची वाटचाल करणारा कच या प्रमुख पात्रांमध्ये ययातिचे अतिशय प्रतिभासंपन्नतेने गुंफण्यात आले आहे. लेखकानेच प्रत्यक्षपणे ही कादंबरी ययातीची कामकथा, देवयानीची संसारकथा, शर्मिष्ठेची त्यागकथा अन कचाची भक्तीगाथा म्हणून वाचावी अशी अपेक्षाही व्यक्त केली आहे. ही कादंबरी पहिलीच अशी असेल जी मी वाचायला घेताच चार-पाच दिवसांत मी हातावेगळी करून दिली. तसे असले तरी ती अजूनही मला मनावेगळी करता आलेली नाही. जणू काही ययाति, कच, शर्मिष्ठा, देवयानी यांच्याशी नकळत माझं एक नातंच जोडले गेलं आहे. ते माझे सख्खे-सोबती कुणी झाले असावेत. ययाति कादंबरीचे गारूड रसिकांच्या मनावर असे राज्य करणारे आहे. म्हणूनच की काय हिंदी, इंग्रजी, मल्याळम, गुजराथी या भाषिकांनाही ययाति आपलीसी करावीशी वाटली. ययाति वाचत असतानाच मराठी भाषेतील असणाऱ्या अलंकारित शब्दांनी वाचकाचे मन दिपून जाते. खांडेकरांची कथेला कलाटणी देण्याची सुसूत्रता वाचकांना थक्क व्हायला लावते. त्यातील रहस्यरम्यता, यातील प्रत्येक पात्र जणू स्वतंत्रपणे स्वतःशीच संवाद साधत आहे. मात्र, तसे करताना तेच पात्र मात्र त्यांची जीवनगाथा सर्वांनाच सुपरिचीत करून देतात. अत्यंत सशक्तपणे सादर झालेल्या या कादंबरीने समीक्षक, रसिकांच्या मनाचा ठाव घेतला आहे. © विशाल नारायण लोणारी, नाशिक २०२० ...Read more

मराठी माणसाच्या मनात घर करून असलेली व जनमानसांकडून चर्चा ऐकलेली ज्ञानपीठ पुरस्कार प्राप्त कादंबरी! कुरु वंशातील राजा ययाती आणि त्याच्या जीवनचरिताचा आधार घेऊन मानवी जीवनातील अनेक पैलू, वलये व संक्रमणे यांना ही कादंबरी अलगद स्पर्श करते. पिढ्यानपिढ्या वचणाऱ्या वाचकाला ती नेहमीच समकालीन वाटते याचे गूढ वि.स.खांडेकरांनी रेखाटलेल्या पात्रांच्या धाटणीत लपलेलं आहे. इंद्रावर विजय मिळवणारा राजा नहूष स्वर्गाचा राजा झाल्यावर उन्मादाने इतका हुरळून जातो की ऋषींनाच तो आपल्या पालखीचे भोई बनवतो. “नहुषाची मुलं कधी सुखी होऊ शकत नाही” हा त्यातल्याच एका ऋषीकडून मिळालेल्या शापाने यती आणि ययाती यांच्या वाट्याला येत ते केवळ अन केवळ अतृप्त आयुष्य! असा हा राजा नहूष आपल्यातही असतो आयुष्याच्या अनेक प्रसंगात तो आपण जनमानसात पाहतही असतो. वासनांध ययाती, गर्विष्ठ देवयानी, कोपिष्ट आचार्य शुक्राचार्य, आयुष्याचं तत्वज्ञान कळलेला कच, पितृआज्ञेपोटी दासीत्व स्वीकारणारी शर्मिष्ठा व दोष नसतानाही हलाखीतलं मरण लाभलेली सोनेरी केसांची अलका आजही अवतीभवती आपल्याला सहज पाहायला मिळतात. माणसाच्या ठायी असणाऱ्या दुर्गुणांना तो जोपर्यंत जोपासत राहतो तोपर्यंत ते त्याचा छळ करतात आणि हे सांगताना खांडेकर म्हणतात कि, “वासना ही अशी गोष्ट आहे जिचा आपण जितका उपभोग घेऊ तितकी ती फोफावत जाते!” आचरणात आणाव्यात अशा कित्येक गोष्टी ययाती आपणास सहज देऊन जाते फक्त वाचणाऱ्याकडे तो घेण्याचा दृष्टिकोन हवा. सामान्य वाचकाला ती फक्त वासनेने भरलेली अश्लील कहाणी वाटू शकते आणि तीथेच खरेतर आपली वाचक म्हणून लेखक कसोटी पाहतो! यात तुम्ही जिंकलात तर आयुष्यातही जिंकाल यात शंका नाही. आपल्या बापाच्या कृत्यामुळे आपण कधीच तृप्त होऊ शकत नाही या भयाने ऐन उमेदीत राज्य, ऐशोआराम, विलासी आयुष्य या वासनेने भरलेल्या गोष्टींपासून यती दूर जंगलात निघून जातो पण त्या ब्रह्मचर्यातही त्याला तृप्ती लाभत नाही. संकटांपासून पलायन करून ती कधी संपत नाही याच हे उत्तम उदाहरण लेखक आपल्याला देतो. त्याग केला म्हणजे सुख मिळेलच असं नाही, जोपर्यंत लालसा मरत नाही तोवर तृप्ती लाभत नाही हे जीवनसुत्र ययाती आपणास देऊन जाते. ययाती सारखा राजा नवरा मिळून देखील देवयानीला तो कधीच मिळाला नाही. आपण शुक्राचार्यांची कन्या आहोत आणि हा ययाती मला सोमरस प्राशन करून स्पर्श करतो हे तिच्या गर्विष्ठ मनाला पटत नाही. पदोपदी ती त्याला आपण कसे श्रेष्ठ आहोत याची जाणीव देत असते. शरीरसुखासारख्या नाजूक क्षणी देखील नवऱ्यापुढे तिच्यातला अहंकार विजयी ठरतो. या न अशा कित्येक कारणांमुळे ययाती तिच्यापासून दूर होऊन व्यसनात अडकत जातो, यात दोष केवळ देवयानीचा नाही पण तिचा अहंकार त्याला कारणीभूत ठरतो हेही नाकारता येत नाही. राजकन्या असूनही दासीत्व स्वीकारणाऱ्या शर्मीष्ठेचा समोर येणाऱ्या परिस्थितीला न डगमगता तोंड देण्याच्या गुणाला लेखक पुरेपूर न्याय देतो हे कथेच्या शेवटी ध्यानी येतं. हरएक पात्र साकारताना मानवी जीवनाला भुरळ पाडणाऱ्या कित्येक प्रसंगांना आपण कसं सामोरं जावं याच जिवंत विश्लेषण म्हणजे ययाती! ययाती वाचताना आपण रमून जातो ते याच कारणांमुळे. आपल्याच जीवनातल्या काही मोहाच्या, अतृप्तीच्या वासनांध क्षणांना आपण स्वतः ययाती बनून भेट देतो ते केवळ अन केवळ खांडेकरांनी त्यात ओतलेल्या भाषेच्या विविध रसांमुळे, अलंकारांमुळे. अशी विविध रूपांनी नटलेली ही कादंबरी म्हणजे मराठी वाचकाला मिळालेली पर्वणीच. तिचा आपण यथेच्छ लाभ घ्यायलाच हवा कारण ययाती सारख्या रचना ह्या रोज रोज घडत नसतात आणि त्यातून लाभणारा ठेवा हा इतरत्र सापडत नसतो! ...Read more

जीवन जसे भौतिक तितकेच आत्मिक, या सत्याचे आकलन म्हणजे "ययाति" ययातिची कामकथा, देवयानीची संसारकथा, शर्मिष्ठेची प्रेमकथा, कचाची भक्तिगाथा...