आजच आपले ज्येष्ठ वनाधिकारी श्री रवींद्र वानखडे यांच्या अनुभवावर आधारित ` कुलामामाच्या देशात` हे पुस्तक वाचले वाचून आनंद झाला. सेंट्रल एक्साईज चा खाजगी नोकरीत काम करताना माझा २५ वर्षे संबंध आला. या काळात अनेक अधिकाऱ्यांशी अगदी शिपायापासून ते अपीलेट मिशनर पर्यंत अनेक लोक पाहिले. पण आपल्या सारखा रसिक लेखक एकही पाहण्यात आला नाही. आपण अशा रुक्ष खात्यात काम करूनसुद्धा आपली रसिकता जोपासली आणि तिचा आनंद वाचकांना आपण विविध पुस्तकांद्वारे आणि दैनिकातील लेखांद्वारे दिलात या बद्दल आपले अभिनंदन आणि आभार. २०११ साली मी कुपोषणासाठी काम करणाऱ्या एका NGO ने आयोजित केलेल्या आरोग्य शिबिरासाठी १० दिवस मेळघाटात राहिलो होतो. त्याच्या आठवणी जाग्या झाल्या. मेळघाट, तिथले प्राणी, तिथली माणसे आपण अगदी आपल्या लेखणीतून जिवंत केली आहेत. पुस्तक वाचल्यावर कुलामामाबद्दल आम्हाला प्रेम वाटू लागले. पुस्तकातली रेखाटने खूपच सुंदर आहेत आणि ती लेखाच्या परिणामकारकतेत भरच घालतात. पुस्तक वाचताना जणू काही श्री वानखडे साहेब आमच्याशी गप्पा मारताहेत असेच वाटत होते. वानखडेसाहेब आपल्या लेखणीतून आमच्याशी बोलले असेच श्री वानखडे साहेबाना आपण बोलते करून हे पुस्तक प्रकाशित केल्याबद्दल आपल्याला धन्यवाद द्यावेत तेवढे थोडेच आहेत. श्री वानखडे साहेबाना सुद्धा आमचे धन्यवाद सांगा. असेच लिहीत राहा आणि वाचकांना आनंद देत राहा. ...Read more

गेल्या आठवड्यात जर्मनीला आलो. येताना `कुलामामांना...` बरोबर घेऊन आलो. आत्ताच पुस्तक वाचून झालं. प्रस्तावने पासूनच लिखाणशैली भावली आणि गोष्टींची अनोखी मजा आली. वनसेवक / वनरक्षक व त्यांचे कार्य अतीमोलाचे असून सामन्यांना त्याची काहीच जाणीव नाही ही खरी ुखःद गोष्ट आहे. वानखेडे साहेब व त्यांनी कौतुकाने उल्लेख केलेल्या त्यांच्या अनेक सहकाऱ्यांच्या कर्तव्या पलीकडील वन आणि वन्यजीव प्रेमापोटी व जागरूक जबाबदारीनं केलेली व करत असलेल्या कार्यास मनापासून सलाम. सर्वच गोष्टी जरी रोचक असल्यातरी वानखेडे साहेबांची संवेदनशीलता `बानाढाप`, `हिरुबाई..` आणि `महाकाय आकांत`नी हलवून टाकलं. पुस्तक खूप आवडलं. अजून खूप लोकांपर्यंत पोचवायला हवं. ...Read more

`कुलामामाच्या देशात ....` उत्कंठावर्धक व्याघ्रकथा श्री. रवींद्र वानखडे यांनी स्व- अनुभवावरून सांगितलेल्या वाघांसंबंधीच्या चित्तथरारक अनुभवकथांचे हे संकलन श्री. जी. बी. देशमुख यांच्या समर्थ लेखणीतून आपल्याला जंगलसफारी घडवून आणते व आजपर्यंत वाघ न पाहिेल्यांना `आपणसुद्धा व्याघ्र दर्शन करावे` हे कुतूहल मनात उत्पन्न करते. लेखक स्वतः अमिताभ बच्चन यांच्या चित्रपटाचे अभ्यासक असल्यामुळे अमिताभ यांच्या चित्रपटातील डायलॉग्जचा विशेष उल्लेख पुस्तकात दिसून येतो. यातील मला सर्वात जास्त आवडलेल्या दोन कथा म्हणजे `आज्ञाधारक बच्चू` आणि `खुश रहना मेरे यार... `आज्ञाधारक बच्चू` या कथेत एका प्रसंगात वाघिणीचं पिल्लू एकाच जागेवर उभं राहतं. आज्ञाधारकपणा मनाला भावतो व त्यातून मानवप्राण्याने सुद्धा बोध घ्यावा अशी ही कथा आहे. प्रत्येक कथेत मानवाने प्राण्यांकडून शिकण्यासारखे काहीतरी आहेच. `खुश रहना मेरे यार....` या कथेतील हत्तीच्या हातून चुकून झालेल्या आपल्या सवंगड्याची (माहुताची) हत्या त्याला अस्वस्थ करते आणि थोड्याच कालावधीत त्याचा सुद्धा करुण अं होतो. हे त्यांच्यातील मैत्रीचे अतूट नाते वाचकाला डोळ्यात पाणी आणल्याशिवाय राहत नाही. `कुलामामाच्या देशात` या पुस्तकातील कथेच्या दीर्घकथा करण्याच्या मोहात न अडकता मोजक्या शब्दांत मांडणी करून ह्या लघुकथा आपल्याला खिळवून धरतात. कमीत कमी शब्दांत लेखांची मांडणी ही जी. बी. देशमुख यांची हातोटी सर्व पुस्तकांतून दिसून येते. अ- अमिताभचामध्ये सुद्धा त्यांनी हे कौशल्य दाखवले आहे. श्री. रवींद्र वानखेडे यांनी त्यांची चित्तथरारक, साहसी अनुभवांची पोतडी सामान्य वाचकांना उपलब्ध करून दिली त्याबद्दल त्यांचे आणि लेखकांचे विशेष आभार ! -- ...Read more

I would appreciate the way of writing where wildlife and humanlife are metaphorically connected throughout the book. It is equally good in making reader friendly by quoting ongoing issues,like movies. It`s a very nice book. Keen observation and inquisitiveness about wildlife and it`s behaviour; minute details of tribal culture are noteworthy. Happy to read and learn things. ...Read more