फोरसीझन्स वाचली. आवडली. पुरवून वाचली. बरेच दिवस ती संपूच नये असं वाटत होतं. अभयारण्यं पाहिलेली आहेत. पण ग्रासलॅन्डचं नैसर्गिक, वरवर अनाकर्षक वाटणारं सौंदर्य, अभयारण्यामुळे उखडून टाकले गेलेले साधेभोळे लोक, निसर्गासोबत जगणारे आदिवासी-राक्षसी विकासाचया कल्पना आणि अतिशय संवेदनशीलतेनं हे पाहून बदलणारी एमराल्ड!-हे सुरेख बांधलं गेलंय. सगळ्यात मनाला भिडली उभ्याआडव्या पसरलेल्या माळरानांची वर्णनं-टोचऱ्या, खुरट्या गवतापासून ते मोठ्ठ्या वृक्षांपर्यंतची सगळी दुनिया सांभाळणारं माळरान. भारत हा खरं तर निम्मापाऊण माळरानच आहे. या माळरानाची शान असणारे तरस, कोल्हे, लांडगे, हरणं, ससे-सगळंच मनोहारी. तुम्ही हे सगळंच रेखाटलंयत. पण सगळ्यात महत्त्वाचं म्हणजे सुंदरबन, मुंबई, माळरान आणि इटली ही जगं वेगळीही आहेत आणि एकात्मही. हे तुम्ही मनाला भिडेल आणि पोहचवेल असं सांगितलंय. कादंबरीचे तुकडे वाचतावाचता मुंबईकर विकासवादी मुलगी ते मानवी जीवन, स्थलांतरं, शोषण, अगतिकता, नैसर्गिकता, प्रयत्नवाद हे समजून घेणारी एक प्रगल्भ शहाणिव हळूहळू तिच्यात कशी येते ते तुम्ही उलगडून दाखवलंय. कामासाठी सध्या पश्चिम महाराष्ट्रातल्या अभयारण्यात फिरत्येय. ओसाड होत चाललेली माळरानं, बेमुर्वत फोफावणारी ऊसशेती, जंगलात माणसं घुसत गेल्यानं धुपणारा निसर्ग, "मोठ्ठ्या" विकासाच्या स्वप्नात आंधळी झालेली मध्यमवर्गीय लक्षावधीची झुंड यात तुमची फोर सीझन्स एक समजुतदार, प्रगल्भ असा सूर लावते. इतकं सुरेख प्रवाही गद्य बऱ्याच दिवसांनी वाचायला मिळालं ते तुमच्या या कादंबरीमुळे. त्याबद्दल थॅंक्यू. आणि तुम्ही यापुढेही असंच सकस आणि सरस लिहित राहाल अशी शुभेच्छा. आपली, श्रुती तांबे ...Read more

ब-याच दिवसांनी एक खूप छान कादंबरी वाचायला मिळाली.शर्मिला फडकेंची फोर सीझन्स.लेखिकेची भाषा अतिशय समृद्ध. ओघवती शैली.वर्तमान आणि भूतकाळाच्या अनुभवांचा सुंदर गोफ.भविष्याचं सकारात्मक सूचन.लेखिकेचा पर्यावरणाचा अभ्यास,`निसर्गाचं शहरीकरण `होण्यातील धोक्यांच इशारा..सारं काही वाचताना खिळवून ठेवतं.खूप तयारीनं अभ्यासून लिहिलेली ही कादंबरी मला अतिशय आवडली.अभिनंदन शर्मिला फडके. खूप लिहा.शुभेच्छा. ...Read more

ऋतुचक्राच्या सफरीतली कादंबरी... शर्मिला फडके यांची ‘फोर सीझन्स’ ही पहिलीच कादंबरी नुकतीच प्रसिद्ध झाली आहे. तसं पाहिलं तर मराठीतील ही पहिलीच ब्लॉग नॉव्हेल. ‘ट्युलिप्स इन ट्वायलाईट’ हा ब्लॉग लिहिता लिहिता लेखिकेच्या हातून या कादंबरीने आकार घेतला. कादबरीचं कथानक मुंबई, युरोप, सुंदरबन आणि माळरान अशा चार ठिकाणी घडतं. त्यात अनेक बॅकस्टोरीज आहेत. नायिकेने अनुभवलेलं चार ऋतूचं चक्र, तिच्या आयुष्यातले चार पुरुष आणि चार प्रदेश यांच्या छान गुंफणीतून वेगवेगळे ऋतू आणि पर्यावरण वाचकाला भेटत जातं. पानगळीला पहिला ऋतू, स्थिरावलेल्या थंडीचा दुसरा ऋतू, उबदार उष्ण उन्हाळ्याचा तिसरा ऋतू आणि धुवांदार पावसाचा चौथा ऋतू अशा चार ऋतूंच्या परिक्रमेने कथा धावत राहते आणि कादंबरी अखेर पूर्णत्वाकडे जाते. ...Read more

निसर्गाच्या सान्निध्यात एका तरुणीचा ‘स्व’कडे झालेला व्यामिश्र प्रवास प्रत्येक माणसाचं जीवन वेगळं असतं. त्या जीवनाला अनेक कंगोरे असतात. साहित्यकृतीतून त्या कंगोऱ्यांना भिडणं काही लोकांनाच जमतं. अशाच काही लोकांपैकी एक आहेत शर्मिला फडके. ‘फोर सीझन्स’ य कादंबरीतून कामायनी या प्रमुख व्यक्तिरेखेच्या माध्यमातून त्या जीवनातील या कंगोऱ्यांना व्यामिश्रतेने भिडल्या आहेत. कामायनी नावाची मनाने भरकटलेली तरुणी एका प्रोजेक्टच्या निमित्ताने निसर्गाच्या सहवासात येते आणि तिचा ‘स्व’चा शोध सुरू होतो. या शोधातून अधूनमधून तिचा भूतकाळ उलगडत राहतो. कामायनीच्या निवेदनातून ही कादंबरी पुढे सरकत राहते. डॉ. रवी हे कामायनीचे वडील, कामायनी बारा वर्षांची असताना तिची आई दुसरं लग्न करते आणि रवी व कामायनीच्या जीवनातून निघून जाते. रवी प्रॅक्टिसमध्ये मग्न असल्यामुळे कामायनीला एकाकी वाटत असतं. त्यामुळे शेजारी राहणाऱ्या डॉ. बॅनर्जी ऊर्फ बानीदांच्या घरी तिचं येणं-जाणं असतं. डॉ. रवी आणि कामायनीची आई या दोघांचाही मित्र असलेला जोसेफ, कामायनीच्या कुटुंबाशी, विशेषत: कामायनीशी त्याचे घनिष्ठ संबंध असतात. त्याला स्वत:चं कुटुंब नसल्यामुळे तो कामायनीशी, रवीशी जोडलेला राहतो. कामायनी त्याच्या मुलीसारखीच असते. जोसेफची स्वत:ची अ‍ॅडव्हर्टायझिंग फर्म असते. कामायनीने डॉक्टर व्हायचं स्वप्न बघितलेलं असतं. त्यादृष्टीने गुणवत्ताही प्राप्त केलेली असते; पण निर्णय घ्यायच्या वेळी मात्र ती मास कम्युनिकेशनचा कोर्स करते. अ‍ॅडव्हर्टायझिंगमध्ये गोल्ड मेडल मिळवते. जोसेफच्या हाताखाली काही काळ कामही करते; पण बानीदांचा मुलगा अनिर्बन याच्याविषयी वाटणाऱ्या आकर्षणातून ती त्याच्या ‘सेव्ह टायगर्स’ या मोहिमेत सहभागी होण्यासाठी त्याच्याबरोबर निघते. अनिर्बनकडून मात्र तिला काहीच प्रतिसाद मिळत नाही. त्याचं कोरडेपणाने वागणं आणि प्रवासातील अडचणी बघितल्यावर ती अर्ध्या रस्त्यातून माघारी फिरते. जोसेफ तिला पुढच्या शिक्षणासाठी अमेरिकेला पाठवतो. तो कोर्स ती यशस्वी रीतीने पूर्ण करते; पण तिथे असताना एरिककडे आकर्षित होते. ते दोघं एकमेकांना अंगठीही घालतात; पण कामायनीचं मन अजूनही अनिर्बनकडे ओढ घेतं असतं. त्यामुळे ती एरिकला पूर्णपणे स्वीकारू शकत नाही आणि कोर्स पूर्ण झाल्यावर भारतात (मुंबईत) परत येते. दरम्यान, तिच्या वडिलांचा मृत्यू झालेला असतो. त्यांचा बंगला तिच्या आईने विकलेला असतो. ती परत जोसेफबरोबर काम करायला लागते; पण बदललेल्या मुंबईशी, तिच्या कामातील बदलांशी जुळवून घेणं तिला जमत नसतं; म्हणून जोसेफ तिला मुंबईपासून दूर जाण्याचा सल्ला देतो. आयडीसीच्या इको टुरिझम प्रोजेक्टमध्ये अंजनेश्वर हिल उतारावर ग्रीन रिसॉर्टचा पायलट प्रोजेक्ट होतो. स्थानिक पर्यावरणवाद्यांचा त्याला विरोध असतो. तिथे ग्रीन कन्सलटन्ट म्हणून कामायनीने जावं, असं जोसेफ सुचवतो. तिकडे जायला ती नाखूष असते; पण बानीदाही त्या पर्यावरणवाद्यांमध्ये त्यांच्या संस्थेच्या माध्यमातून सामील आहेत, हे जेव्हा तिला समजतं, तेव्हा ती जायला तयार होते. त्यांच्याकडून अनिर्बनबद्दल काही समजेल, अशी तिला आशा असते. उजाड माळरान असलेल्या ठिकाणी ती पोचते आणि जुन्या रेस्टहाउसमध्ये राहण्याचा निर्णय घेते. रेस्टहाउसची व्यवस्था पाहणाऱ्या राणू आणि लाखी, त्यांची मुलगी मणी यांच्याशी तिचे स्नेहबंध जुळतात. इथेच तिला विहान भेटतो. एक माणूस म्हणून विहान तिला भावतो. मणीबरोबर ती निसर्गचक्र अनुभवते. एकूणच, हा निसर्ग तिला चिंतन करायला भाग पाडतो आणि मग त्या निसर्ग सान्निध्यात तिचा ‘स्व’कडचा प्रवास सुरू होतो. ती तिच्या भूतकाळाचा, तिच्या जीवनाचा अन्वयार्थ लावू पाहते. तिला ‘स्व’ची ओळख पटायला लागते. तर निसर्गाकडे डोळसपणाने पाहिल्यानंतर कामायनीच्या मनात जी आंदोलनं सुरू होतात, ती आंदोलनं प्रभावी भाषेत टिपणारी ही कादंबरी आहे. ‘फोर सीझन्स’ हे शीर्षकही प्रतीकात्मक आहे. जोसेफ, अनिर्बन, विहान इ. व्यक्तिरेखा व्यामिश्रतेने साकारल्या आहेत. कामायनीचा हा निसर्गाच्या कॅनव्हासवरचा मनोप्रवास अनुभवण्यासारखा आहे. ...Read more