SAPTAHIK SAKAL 13-07-2019 क्रिकेटचा रंजक इतिहास...
‘डेमोक्रसीज इलेव्हन – भारतीय क्रिकेटची महान गाथा’ हे पुस्तक म्हणजे क्रिकेटचा रंजक इतिहास आहे. या पुस्तकामधून भारतीय क्रिकेटच्या इतिहासातील ११ महान खेळाडूंचा प्रवास मांडलेला आहे. १९६०च्या दशकामध्ये खेळणारे दिलीप सरदेसाई आणि नाब पतौडी यांच्यापासून सुरुवात होते आणि आत्ताच्या महेंद्र सिंग धोनी आणि विराट कोहली या खेळाडूंपर्यंत लेखक आपल्याला आणून सोडतो. भारतीय क्रिकेटच्या उत्क्रांतीची गोष्ट सांगणारे हे पुस्तक भारतीय क्रिकेट आणि भारतीय समाज कसा बदलत गेला हे स्पष्ट करते. ...Read more
ZEE MARATHI DISHA 13 JULY - 19 JULY, 2019 जगात गाजलेली अनमोल डायरी...
महायुद्धात मानवी जीवन किती कवडीमोल होतं, वांशिक वर्चस्वाच्या खोट्या कल्पनेपायी इतरांचा छळ करण्यास माणूस कसा प्रवृत्त होतो, याचं प्रत्ययकारी चित्रण ‘द डायरी ऑफ अ‍ॅन फ्रॅंक’मध्ये वाचून मन सुन्न होतं. १९४२ ते १९४४ अशी दोन वरषं अ‍ॅन फ्रॅंक या १३ वर्षीय बालिकेला ना शाळा, ना मैत्रिणी अशा परिस्थितीत एका गुप्त ठिकाणी अज्ञातवासात राहावं लागलं. तेव्हा मनातील कोंडलेल्या भावभावनांना कोणताही आडपडदा न ठेवता वाट मोकळी करून देण्यासाठी, तिनं डायरी लिहायला सुरुवात केली. १२ जून १९४२ ते १ ऑगस्ट १९४४ पर्यंत तिनं रोजनिशी लिहिली.
सुरुवातीला तिनं शाळेतल्या मित्रमैत्रीणींविषयी आठवून आठवून लिहिलं. नंतर ओघातच गुप्तनिवासात राहणाऱ्यांच्या स्वभाविषयी, त्यांना मदत करणाऱ्यांविषयी, तिचे आई-वडील, बहीण मारगॉट या कुटुंबीयांविषयी, त्यांचे स्वभावविशेष, सवयी तसंच बाहेरच्या युद्धजन्य परिस्थितीविषयी ती लिहीत होती. गुप्तनिवासात आल्यापासून हितगुज सांगावं, अशी कोणी मैत्रीण नाही म्हणून या रोजनिशीलाच मैत्रीण समजून तिचं नाव तिनं ‘किटी’ ठेवलं. दबलेल्या भावनांना वाट मोकळी करून देण्यासाठी ‘प्रियतम किटी’ संबोधून ती लिहू लागली.
दुसऱ्या महायुद्धाच्या काळात ज्यू लोकांचा छळ झाला. त्यामुळे बालपणी फुलपाखरू आयुष्य जगणाऱ्या अ‍ॅन फ्रॅंकला अचानक नाझींच्या छळकथांना सामोरं जावं लागतं. अ‍ॅन फ्रॅंकचे कुटुंबीय, व्हॅनडॅन कुटुंबीय नाझी भस्मासुरापासून दूर पळत एका इमारतीत लपून छपून राहू लागतात. सर्व बाजूंनी बंदिस्त, पडद्यांनी झाकलेल्या खिडक्या, दबकून बोलणं, शाळा सवंगडी दुरावलेले... बाहेरच्या जगाशी पूर्णपणे तुटलेला संपर्क, बरोबर आणलेल्या पुस्तकांच्या वाचनाविषयी दुसरा काहीही विरंगुळा नाही... साधी बेल वाजली तरी आपल्याला पकडायलाच आले आहेत ही धास्ती. अशा प्रकारचं जगणं वाट्याला आलं. काहींना सहानुभूती वाटली, मदत करावीशी वाटली तरी ते करू शकत नाहीत, कारण ही बातमी कळली तर जर्मन लोक मदतकर्त्यांना जबर शिक्षा करत.
अशा धास्तावलेल्या परिस्थितीत या मंडळींनी दोन वर्षं काढली. ४ ऑगस्ट १९४४ रोजी ही मंडळी पकडली गेली आणि जर्मन छळछावणीत त्यांची रवानगी झाली. त्यातून काही दिवसांतच अ‍ॅनचे वडील आटो फ्रॅंक कसेबसे वाचले. १९५३ पर्यंत ते अ‍ॅमस्टरडॅममध्ये राहिले. १९५३ नंतर ते त्यांच्या बहिणीकडे स्वित्स्झर्लंडमधील बॅसेल या गावी राहिले. १९ ऑगस्ट १९८० रोजी ते वारले. त्या अगोदरच त्यांनी अ‍ॅनची डायरी प्रकाशित केली होती. ४ ऑगस्ट १९४४ रोजी गुप्तनिवासात लपून राहिलेल्या लोकांना पकडण्यात आलं. मिएप गाइस व बेप व्हायस्कुइज्ल या दोन सेक्रेटरींना अ‍ॅनच्या रोजनिशीचे कागद जमिनीवर विखुरलेले सापडले. मिएपनं ते सर्व गोळा करून सुरक्षित ठेवले. युद्धसमाप्तीनंतर अ‍ॅन वारल्याचं तिला कळलं, तेव्हा तिनं ते कागद अ‍ॅनचे वडील आटो फ्रॅंक यांच्या स्वाधीन केले आणि त्यांनी ही रोजनिशी १९४७मध्ये प्रकाशित केली. जागतिक साहित्यविश्वात एक अनमोल लेणं असलेल्या या डायरीच्या आतापर्यंत लाखो प्रती खपल्या आहेत.
-मंगला गोखले ...Read more