- VIKAS MAHAMUNI, PUNE
या पुस्तकात `कन्सियर्ज मेडिसिन` वा `रिटेनर मेडिसिन` येत नावाने ओळखल्या जाणार्या वैद्यकीय पध्दतीमध्ये काय घडू शकेल यावरती भाष्य केलेले आहे. या पध्दतीला आपणास वैयक्तिक वैद्यकीय सेवा तेही चोवीस तास कधीही ऊपलब्ध राहतात पण त्यासाठी भलेमोठे शुल्क आकारण्यात येते. यासंदर्भात विस्ताराने लेखकाच्या मनोगतामध्ये विवरण केलेले आहे.
कथेची सुरवातच डॉ. क्रेग बोमन आपल्या स्फोटक, मादक सेक्रेटरी कम नर्स मैत्रिणीबरोबर एका कार्यक्रमाला जाण्याची तयारी करत असतो. तेवढ्यात डॉ. क्रेग यांना त्यांच्या एका स्त्री पेशंटची प्रकृती गंभीर असल्याचा फोन येतो. ही स्त्री पेशंट नेहमीच आपल्याला काहीतरी आजार झालाय अश्या मानसिकतेत वावरत असते, वैद्यकीय भाषेत याला हायपोकाॅन्ड्रियिक पेशंट म्हणून ओळखतात. डॉ. क्रेग सकाळीच जाऊन नित्यक्रम तपासणी करून आलेले असतात.
फोनवरती डॉ. क्रेग स्त्री पेशंटच्या नवर्याला खुप सारे प्रश्न विचारतात. आता काय,लक्षणे आहेत सकाळपासून कसे वाटत होते, त्रास कधीपासून जाणवत आहे, आत्ता नक्की काय होत आहे पोटात दुखत आहे का, वेदना हातातही आहेत का? श्वास घेता येतोय का ? सांगीतलेल्या चाचण्या करून घेतल्या होत्या का ? व सर्व विचाराअंती ह्रदयविकाराचा झटका असू शकतो हा आडाखा बांधतात व त्याबरहुकूम उपचारार्थ साहित्य घेऊन लगेच रवाना होतात. तेथे गेल्यावर आधी नाडी तपासतात, ती खुपच कमी लागते. रक्तदाब तपासतात, स्टेथोस्कोपने ह्रदयाचे ठोके तपासताक्षणी ईसीजी यंत्र चालू करतात, ईसीजी आवेख पाहून, पेशंट सायटाॅनिक झाली म्हणतात म्हणजेच ऑक्सिजनची कमतरता. लगेच रक्ताचे नमुने घेऊन पटकन बायोमार्कर ऑसे चाचणी घेतात, त्यांचा अंदाज खरा ठरतो. कृत्रिम श्वसन व सलाईन सुरू करतात त्यात ईपिनेफ्राईन व ॲट्रोपीनची इंजेक्शन सोडतात.
पेशंट अत्यावस्थ अवस्थेत असतो, तातडीने प्रथमोपचार सुरू करून ते रूग्णावाहीकेला पाचारण करतात. पेशंटला लवकरात लवकर रूग्णालयात दाखल करण्यात येते, पेसर मशीन लावण्यात येते पण पेशंटचे ह्रदय प्रतिसाद देत नाही. छातीवर दाब देऊन ह्रदय चालू होत आहे का हेही पाहिले जाते. पण हॉस्पिटलमध्ये ऍडमिट करतानाच तिचा मृत्यू होती.
हे सर्व स्त्री पेशंटच्या नवर्याला कळविण्यात येते व मृत्युनंतर नोंद ह्रदयविकाराच्या झटक्याने मृत्यु अशी केली जाते.
पुढे पुस्तकात डॉ .जॅक स्टेपलटन यांच्याबाबत विस्तृत माहिती आहे. ते न्यूयॉर्क शहरातील नावाजलेले वैद्यकीय तपासनीस आहे. या ओळखीत डॉ .जॅक स्टेपलटन यांची तर्कसुसंगत विचारसणीचा प्रत्यय येतो, चुणूक दिसून येतो. डॉ .जॅक स्टेपलटन फोनवरति केसची माहीती घेत असतानाचे जे ठोकताळे मांडतात ते ऐकून आपल्याला शेरलॉक होम्सचीच आठवण येते. पण आता आपणास प्रश्न पडतो की डॉ .जॅक स्टेपलटन आणी डॉ. क्रेग बोमनचा काय संबंध आहे?
कथा जसेजसे पुढे सरकते याचा उलगडा होत जातो. तब्बल आठ महिन्यानंतर डॉ. क्रेग बोमनवर मृत स्त्रीच्या नवर्याकडून अयोग्य पद्धतीने उपचार केल्याबद्दल दावा ठोकला जातो. त्याची केस कोर्टात सोमवारी उभी राहणार असते आणि शुक्रवारी संपणार असते. क्रेगची बायको अलेक्सी आपल्या भावाला मदतीला बोलावते. हा भाऊ म्हणजेच डॉ .जॅक स्टेपलटन न्यूयॉर्क शहरातील नावाजलेले प्रथितयश वैद्यकीय तपासनीस. आणि भरीस भर म्हणजेच नेमके त्याच शुक्रवारी डॉ .जॅक स्टेपलटन यांचे लग्न असते.
तरीही तो आपल्या बहिणीला मदत करण्यासाठी बोस्टनला पोचतो आणि आठ महिन्यांपूर्वी दफन केलेल्या त्या स्त्रीच्या मृतदेहाचे शवविच्छेदन करायचा निर्णय घेतो. सर्वच प्रसंग इत्थंभूत व तपशीलवार नमूद केले आहेत असे वाटते की आपणासमोर हे घडत आहेत आपण त्या प्रसंगाचा अविभाज्य भाग आहोत. जॅक परिस्थितीजन्य व नोंदल्या गेलेल्या साक्षी याचा सखोल अभ्यास करतो आणी त्याला ऊमजते की पेशंटचे पोस्टमार्टम झालेलेच नाही, त्याचबरोबर तो क्रेगला काहि प्रश्न विचारून भंडावून सोडतो. आणी त्यातूनच केसमध्ये नवीन पैलूंवर प्रकाश पडतो. पेशंट वरती विषप्रयोग तर झाला नसेल अथवा पेशंटने टेस्ट का नाही केल्या तेही विचार करतो. तो क्रेगला पेशंटचे पोस्टमार्टम करायचे की नाही यावरती विचार करायला लावतो. शवविच्छेदन करण्यासाठीची सर्व माहीती जॅक गोळा करतो व कामाला लागतो.
शवविच्छेदन करू नये यासाठी त्याला धमक्या येतात. त्याच्यावर प्राणघातक हल्ला होतो. शवविच्छेदन करायला विरोध करत असलेले कोण आहेत?
तरीही जॅक हे कार्य पार पाडतो आणि हाती आलेले रिपोर्टपाहून चक्रावून जातो.
काय आहे त्या रिपोर्ट मध्ये...?
डॉ क्रेग खरोखरच निर्दोष आहेत का ...?
यामागे कोणते षडयंत्र आहे ....?
सर्वात महत्वाचे म्हणजे डॉ. जॅक स्वतः च्या लग्नाला वेळेवर उपस्थित राहू शकतील का ....?
अखेरच्या पानापर्यंत उत्कंठा शिगेस पोहोचवणारे हे पुस्तक आहे.
- Kiran Borkar
डॉ. क्रेग बोमन आपल्या मादक मैत्रिणीबरोबर एका कार्यक्रमाला जाण्याची तयारी करत होता इतक्यात त्याच्या एका स्त्री पेशंटची प्रकृती गंभीर असल्याचा फोन आला.तो ताबडतोब आपल्या मैत्रिणीला घेऊन त्या पेशंटच्या घरी गेला तिथून त्याने तिची तपासणी करून हॉस्पिटलमध्ये ऍडमिट करण्याची सूचना केली .पण हॉस्पिटलमध्ये ऍडमिट करताच तिचा मृत्यू झाला .आठ महिन्यानंतर डॉ. क्रेग बोमनवर मृत स्त्रीच्या नवर्याने अयोग्य पद्धतीने उपचार केल्याबद्दल दावा ठोकला.त्याची केस कोर्टात सोमवारी उभी राहिली आणि शुक्रवारी संपणार आहे . क्रेगची बायको अलेक्सीने आपल्या भावाला मदतीला बोलावले . डॉ .जॅक स्टेपलटन न्यूयॉर्क शहरात वैद्यकीय तपासनीस आहे आणि नेमके शुक्रवारी त्याचे लग्न आहे .तरीही तो आपल्या बहिणीला मदत करण्यासाठी बोस्टनला पोचतो आणि आठ महिन्यांपूर्वी दफन केलेल्या त्या स्त्रीच्या मृतदेहाचे शवविच्छेदन करायचा निर्णय घेतो . शवविच्छेदन करू नये यासाठी त्याला धमक्या येतात. त्याच्यावर प्राणघातक हल्ला होतो. तरीही तो हे कार्य पार पाडतो आणि हाती आलेले रिपोर्टपाहून चक्रावून जातो. काय आहे त्या रिपोर्ट मध्ये...???? डॉ क्रेग खरोखरच निर्दोष आहे का ...?? यामागे कोणते षडयंत्र आहे ....?? सर्वात महत्वाचे म्हणजे डॉ. जॅक स्वतः च्या लग्नाला वेळेवर उपस्थित राहू शकतील का ....?? अखेरच्या पानापर्यंत उत्कंठा वाढविणारे पुस्तक .
- SANJWARTA 11-4-2010
रॉबिन कुक यांनी वैद्यकीय सत्य आणि कल्पनाशक्ती याच्या संयोगाने वैद्यकीय क्षेत्रातील रोमांचक आणि नैतिक प्रश्नाची जाणीव करून देणाऱ्या कथा-कादंबऱयांची मालिका लिहिली आहे. वैद्यकीय क्षेत्रातील गैरप्रकार, औषध संशोधन, अवयवरोपन, जैवअभियांत्रिकी जननक्षमतेवर उपाय अशा विषयांचा वेध घेतला आहे. त्यांच्या कादंबऱयांमुळे देशात वादळे उठली आहेत. वैद्यकीय क्षेत्रातील नीती-अनीतीच्या संकल्पना आणि त्याचे बाजारू बाजारू स्वरूप याचे थेट चित्रण रॉबिन कुक यांच्या लिखाणातून येत राहते. स्टेम सेलसारख्या अपरिचित विषयांवर त्यांनी केलेले लिखाण वाचकांचे रंजन करण्याबरोबर त्या विषयाची माहितीही देत राहते. आपल्या पुस्तकांच्या लोकप्रियतेचे आणि तुफान खपाचे रहस्य सांगताना ते म्हणतात, ‘आपण सगळेच असुरक्षित आहोत आणि कधी ना कधी आपण पेशंट असणार आहोत.’ वैद्यकीय क्षेत्रातील घटनांचा थेट मुळाशी जाऊन घेतलेला धांडोळा त्यांच्या ‘क्रायसिस’ या कादंबरीतून दिसून येतो.
यापूर्वी ‘कंटेजन’, ‘टॉक्सिन’, ‘सिझर’, ‘क्रोमोझोम-६’ आणि ‘कोमा’ या कुक यांच्या कादंबऱ्या मराठीत आल्या आहेत. यापूर्वी इंग्रजीमध्ये त्यांच्या २५ कादंबऱ्या प्रकाशित झाल्या असून इंग्रजी वाचकांमध्ये त्या कमालीच्या लोकप्रिय आहेत.
‘क्रायसिस’मध्ये क्रेग बोमन हा निष्णात हृदयरोगतज्ज्ञ आहे. त्याच्यावर हलगर्जीपणा केल्यामुळे रुग्णाचा मृत्यू झाला असा आरोप येतो. नंतर खटला सुरू होतो. यानंतर कादंबरीला वेगळे वळण लागते. बोमनचा मदतनीस जॅक स्टेपलटन त्याच्या मदतीसाठी येतो. त्याचे स्वतःचे लग्न केवळ दोन दिवसांवर आलेले असते. परंतु बहिणीचा संसार वाचावा म्हणजेच बोमन आरोपातून निरपराध असल्याचे सिद्ध व्हावे यासाठी तो कसोशीने प्रयत्न करू लागतो. ज्या रुग्णाचा मृत्यू बोमनमुळे झाला त्या रुग्णाचे अनेक महिन्यांपूर्वी दफन केलेले शव पुन्हा तो बाहेर काढतो. त्याचे विच्छेदन करण्याचा धाडसी निर्णयही तो घेतो. सरतेशेवटी धाडसाच्या आणि कमालीच्या उत्कंठेच्या मालिकेतून जीवावर उदार होऊन जॅक हे काम पार पाडतो, परंतु त्यातून बाहेर आलेले सत्य डोक्याला मुंग्या आणणारे असते. काय असते ते सत्य हे सत्य पुस्तकात वाचणेच अधिक श्रेयस्कर होईल. रॉबिन कुकचे सर्वच लिखाण थरारक असते. त्याची शैली चित्रमय असते. पटकथा लिहिल्यासारखे प्रसंग कादंबरीत येतात. कोमामध्ये जी उत्सुकता शेवटपर्यंत आपणास लागून राहते. तशीच उत्सुकता ‘क्रायसिस’मधून आपल्याला जाणवते. धक्कातंत्राचा वापर आपल्याला स्तिमित करतो. कुक यांचे लिखाण डॉ. प्रमोद जोगळेकर यांनी तेवढ्याच प्रभावीपणे अनुवादित केले आहे. भाषांतर करण्याऐवजी त्यांनी अनुवाद केल्यामुळे अनेक घटना अधिक सुस्पष्ट होत जातात. बिटिविन द लाईन्स असा अनुवाद केल्यामुळे रॉबिन कुक आपल्याला अधिक भावतात आणि कादंबरीची पकड आपल्या मनावर अधिक दृढ होत जाते.
- SHRAMIK EKJOOT 11-4-2010
रॉबिन कुक यांनी वैद्यकीय सत्य आणि कल्पनाशक्ती याच्या संयोगाने वैद्यकीय क्षेत्रातील रोमांचक आणि नैतिक प्रश्नाची जाणीव करून देणाऱ्या कथा-कादंबऱयांची मालिका लिहिली आहे. वैद्यकीय क्षेत्रातील गैरप्रकार, औषध संशोधन, अवयवरोपन, जैवअभियांत्रिकी जननक्षमतेवर उपाय अशा विषयांचा वेध घेतला आहे. त्यांच्या कादंबऱयांमुळे देशात वादळे उठली आहेत. वैद्यकीय क्षेत्रातील नीती-अनीतीच्या संकल्पना आणि त्याचे बाजारू बाजारू स्वरूप याचे थेट चित्रण रॉबिन कुक यांच्या लिखाणातून येत राहते. स्टेम सेलसारख्या अपरिचित विषयांवर त्यांनी केलेले लिखाण वाचकांचे रंजन करण्याबरोबर त्या विषयाची माहितीही देत राहते. आपल्या पुस्तकांच्या लोकप्रियतेचे आणि तुफान खपाचे रहस्य सांगताना ते म्हणतात, ‘आपण सगळेच असुरक्षित आहोत आणि कधी ना कधी आपण पेशंट असणार आहोत.’ वैद्यकीय क्षेत्रातील घटनांचा थेट मुळाशी जाऊन घेतलेला धांडोळा त्यांच्या ‘क्रायसिस’ या कादंबरीतून दिसून येतो.
यापूर्वी ‘कंटेजन’, ‘टॉक्सिन’, ‘सिझर’, ‘क्रोमोझोम-६’ आणि ‘कोमा’ या कुक यांच्या कादंबऱ्या मराठीत आल्या आहेत. यापूर्वी इंग्रजीमध्ये त्यांच्या २५ कादंबऱ्या प्रकाशित झाल्या असून इंग्रजी वाचकांमध्ये त्या कमालीच्या लोकप्रिय आहेत.
‘क्रायसिस’मध्ये क्रेग बोमन हा निष्णात हृदयरोगतज्ज्ञ आहे. त्याच्यावर हलगर्जीपणा केल्यामुळे रुग्णाचा मृत्यू झाला असा आरोप येतो. नंतर खटला सुरू होतो. यानंतर कादंबरीला वेगळे वळण लागते. बोमनचा मदतनीस जॅक स्टेपलटन त्याच्या मदतीसाठी येतो. त्याचे स्वतःचे लग्न केवळ दोन दिवसांवर आलेले असते. परंतु बहिणीचा संसार वाचावा म्हणजेच बोमन आरोपातून निरपराध असल्याचे सिद्ध व्हावे यासाठी तो कसोशीने प्रयत्न करू लागतो. ज्या रुग्णाचा मृत्यू बोमनमुळे झाला त्या रुग्णाचे अनेक महिन्यांपूर्वी दफन केलेले शव पुन्हा तो बाहेर काढतो. त्याचे विच्छेदन करण्याचा धाडसी निर्णयही तो घेतो. सरतेशेवटी धाडसाच्या आणि कमालीच्या उत्कंठेच्या मालिकेतून जीवावर उदार होऊन जॅक हे काम पार पाडतो, परंतु त्यातून बाहेर आलेले सत्य डोक्याला मुंग्या आणणारे असते. काय असते ते सत्य हे सत्य पुस्तकात वाचणेच अधिक श्रेयस्कर होईल. रॉबिन कुकचे सर्वच लिखाण थरारक असते. त्याची शैली चित्रमय असते. पटकथा लिहिल्यासारखे प्रसंग कादंबरीत येतात. कोमामध्ये जी उत्सुकता शेवटपर्यंत आपणास लागून राहते. तशीच उत्सुकता ‘क्रायसिस’मधून आपल्याला जाणवते. धक्कातंत्राचा वापर आपल्याला स्तिमित करतो. कुक यांचे लिखाण डॉ. प्रमोद जोगळेकर यांनी तेवढ्याच प्रभावीपणे अनुवादित केले आहे. भाषांतर करण्याऐवजी त्यांनी अनुवाद केल्यामुळे अनेक घटना अधिक सुस्पष्ट होत जातात. बिटिविन द लाईन्स असा अनुवाद केल्यामुळे रॉबिन कुक आपल्याला अधिक भावतात आणि कादंबरीची पकड आपल्या मनावर अधिक दृढ होत जाते.
- DAINIK PUNYANAGARI 28-3-2010
रॉबिन कुक यांनी वैद्यकीय सत्य आणि कल्पनाशक्ती यांच्या संयोगाने वैद्यकीय क्षेत्रातील रोमांचक आणि नैतिक प्रश्नांची जाणीव करून देणाऱ्या कथा-कादंबऱयांची मालिका लिहिली आहे. वैद्यकीय क्षेत्रातील घटनांचा थेट मुळाशी जाऊन घेतलेला धांडोळा त्यांच्या ‘क्रायसिस’मध्ये या कादंबरीतून दिसून येतो. ‘क्रायसिस’मध्ये क्रेग बोमन हा निष्णात हृदयरोगतज्ज्ञ आहे. त्याच्यावर हलगर्जीपणा केल्यामुळे रुग्णाचा मृत्यू झाला असा आरोप येतो. त्याचा सहाय्यक जॅक कमालीच्या उत्कंठेच्या मालिकेतून जीवावर उदार होऊन आरोप निराकरणाचे काम पार पाडतो. परंतु त्यातून बाहेर आलेले सत्य डोक्याला मुंग्या आणणारे असते. काय असते ते सत्य? हे सत्य पुस्तकात वाचणेच अधिक श्रेयस होईल. कुक यांचे लिखाण डॉ. प्रमोद जोगळेकर यांनी तेवढ्याच प्रभावीपणे अनुवादित केले आहे. भाषांतर करण्याऐवजी त्यांनी अनुवाद केल्यामुळे अनेक घटना अधिक सुस्पष्ट होत जातात. बिटिविन द लाईन्स असा अनुवाद केल्यामुळे रॉबिन कुक आपल्याला अधिक भावतात आणि कादंबरीची पकड आपल्या मनावर अधिक दृढ होत जाते.