- Anil Udgirkar
मुलं परदेशी पळवून न्यायची व त्यांची आई
पासून ताटातून करायची हा उद्योग कांही पुरूषांचा आणि ती परत आणण्यासाठी मातांनी दिलेला लढा.वाचनीय!
- विजय परांजपे, पुणे
`हिरॉईन ऑफ द डेझर्ट` हे डोन्या अल-नही ने लिहिलेले व शोभना शिकनीस यांनी अनुवाद केलेले पुस्तक वाचले आणि एक थरारक अनुभव आला. लेखिकेने सूक्ष्म बारकाव्यासह वर्णन केल्याने त्यातील प्रत्येक प्रसंग स्वत: अनुभवल्यासारखे वाटले. अंगावर शहारे आले. दुसऱ्या धर्माचे आकर्षण सर्वांनाच असते. धर्मांतर केल्यावर त्याचे काही फायदे आहेत तसे काही तोटेही आहेत हे प्रत्यक्ष अनुभवायला मिळते तेव्हाच समजते. तोपर्यंत वेळ निघून गेलेली असते.
शोभना शिकनीस यांनी मुळ पुस्तकाचे भाषांतर सुंदर केलेले आहे.
शोभना शिकनीस यांचे कॉलेलजीवनावरील अनुभव कथन मी आपल्या दिवाळी अंकात वाचले होते तेव्हा त्या एक सशक्त लेखिका वाटल्या होत्या. त्याचा पुन्हा एकदा अनुभव आला. या लेखिकेचे अष्टपैलू व्यक्तिमत्त्व मनाला लुभावते.
- DAINIK SAKAL 3-1-2010
‘हिरॉईन ऑफ अ डेझर्ट’ हे डोन्या-अल्-नहि या एका हिंमतबाज स्त्रीचे पुस्तक आहे. ही स्त्री मूळची इंग्लिश. तिचे तेथील नाव आहे डॉना टेपन. केंब्रिजशायर, लंडन येथे तिचा जन्म झाला. डोन्याची वाढ अस्थिर कुटुंबात झाली. तिला आईबद्दल फारशी आस्था नव्हती. वडिलांबद्दल मात्र जिव्हाळा होता. तारुण्याच्या सुरुवातीच्या काळात तिला मुस्लिम मित्र लाभले. पुढे विवाह आणि स्थिर कौटुंबिक जीवन वाट्याला येऊनही चौकटतील जीवन न जगता, तिने एका वेगळ्या धाडसी आयुष्यात प्रवेश केला. या जगावेगळया धाडसी आयुष्याची कहाणी म्हणजे, हे पुस्तक होय.
आखाती देशांतून अनेक श्रीमंत अरब तरुण इंग्लंडमध्ये येतात. अतिशय पारंपारिक कुटुंबात वाढलेले हे तरुण इंग्लंडमधील स्त्रियांच्या आधुनिकतेने प्रभावित होतात. त्यातून विवाहही होतात. या संमिश्र विवाहात, कालांतराने, विशेषत: मुलांना जन्म दिल्यावर हे तरुण आपल्या देशात जाण्यासाठी उत्सुक असतात. पाश्चिमात्य देशातील आधुनिक जीवनशैलीत मुलांना वाढविण्याबाबत त्यांची उदासीनता पती-पत्नीत बेबनाव निर्माण करते. यातूनच हे पुरुष मुलांना आपल्या देशात पळवून नेतात. या पलायनाबाबत पूर्णपणे अनभिज्ञ असणाऱ्या अनेक स्त्रिया, मुलांशिवाय नैराश्यपूर्ण जीवन जगतात. डोन्याचा हा लढा अशाच स्त्रियांसाठी आहे. डोन्याने जॉर्डन, लीबिया, मोरोक्को, इराक अशा कितीतरी ठिकाणांहून मुलांना आणून त्यांच्या मातांकडे सोपविले. ही बाब अर्थातच सोपी नव्हे. प्रत्येक देशाचे कायदे, नियम वेगवेगळे, त्यातून मुलांचे पासपोर्ट पित्यांकडे... अशा वेळी मुलांना पुन्हा इंग्लंडला आणताना ज्या ज्या गोष्टी कराव्या लागतात, त्या बेकायदेशीर असूनही, मुलांना आईचे प्रेम मिळण्यासाठी डोन्या करते.
या पुस्तकातील अनेक प्रसंग थरारक आहेत. तिने शेकडो आयांना त्यांची मुले पुन्हा मिळवून दिली आहेत. ‘मुलांना पळविणारी स्त्री’, अशी तिची प्रतिमा निर्माण झालेली असली, तरी ती मुलांच्या इच्छेविरुद्ध वागत नाही. मुलांना आई हवी असूनही जेव्हा पिता बळजबरीने ताबा सांगतो, तेव्हाच ती अशी कृती करते. त्यामुळे सतत मिळणाऱ्या धमक्यांनाही तोंड देते. आज तिच्या या कामाचे जगभरात कौतुक होत असले, तरी त्यातील धोका तिला माहीत आहे.
डोन्याच्या या कामात तिचा पती महमूद याची विलक्षण साथ आहेच; पण आखाती देशांत आणि उत्तर आफ्रिकेत तिला मदत करणाऱयांचे एक जाळेच तयार झाले आहे. त्यात टॅक्सी ड्रायव्हरपासून ते अधिकारी, नेते, श्रीमंत अरबांचाही समावेश आहे.
या पुस्तकातून ती या साऱ्या गोष्टी सांगता सांगता आपल्या पूर्वायुष्यात झालेल्या चुका, कौटुंबिक वातावरण यांचेही स्पष्टीकरण देते. पुस्तकाच्या अखेरीस ती आपल्या मानवतावादी कामाचे स्वरुप अधिक विस्तारताना दिसते. मशिदीत पावाचा तुकडा मिळेल या आशेने फिरणाऱ्या मुलांसाठी इराकमध्ये अनाथाश्रम उघडण्याचा, पळवून नेलेल्या मुलांची बाल्यावस्था जपण्याचा, आपल्या पळवून नेलेल्या मुलांना भेटायला जाणाऱ्या मातांसाठी निधी उभारण्याचा तिचा निश्चय आहे. तिच्या कामाचा हा परीघ पाहता, उच्च प्रतीच्या संवेदना बाळगणारी, दीनदुबळ्यांची सेवा करणारी सेवाव्रती, हे तिचे रुप मनात ठसते.
हे पुस्तक डोन्याच्या जगावेगळ्या धाडसाची कहाणी तर सांगतेच; पण त्याचबरोबर पती-पत्नीमधील नात्यावर आणि भिन्न संस्कृतीतील परस्परसंबंधांवरही प्रकाश टाकते. सतत मिळणाऱ्या धमक्यांनाही तोंड देते. आज तिच्या या कामाचे जगभरात कौतुक होत असले, तरी त्यातील धोका तिला माहीत आहे.
डोन्याच्या या कामात तिचा पती महमूद याची विलक्षण साथ आहेच; पण आखाती देशांत आणि उत्तर आफ्रिकेत तिला मदत करणाऱयांचे एक जाळेच तयार झाले आहे. त्यात टॅक्सी ड्रायव्हरपासून ते अधिकारी, नेते, श्रीमंत अरबांचाही समावेश आहे.
या पुस्तकातून ती या साऱ्या गोष्टी सांगता सांगता आपल्या पूर्वायुष्यात झालेल्या चुका, कौटुंबिक वातावरण यांचेही स्पष्टीकरण देते. पुस्तकाच्या अखेरीस ती आपल्या मानवतावादी कामाचे स्वरुप अधिक विस्तारताना दिसते. मशिदीत पावाचा तुकडा मिळेल या आशेने फिरणाऱ्या मुलांसाठी इराकमध्ये अनाथाश्रम उघडण्याचा, पळवून नेलेल्या मुलांची बाल्यावस्था जपण्याचा, आपल्या पळवून नेलेल्या मुलांना भेटायला जाणाऱ्या मातांसाठी निधी उभारण्याचा तिचा निश्चय आहे. तिच्या कामाचा हा परीघ पाहता, उच्च प्रतीच्या संवेदना बाळगणारी, दीनदुबळ्यांची सेवा करणारी सेवाव्रती, हे तिचे रुप मनात ठसते.
हे पुस्तक डोन्याच्या जगावेगळ्या धाडसाची कहाणी तर सांगतेच; पण त्याचबरोबर पती-पत्नीमधील नात्यावर आणि भिन्न संस्कृतीतील परस्परसंबंधांवरही प्रकाश टाकते.
- DAINIK PUNYANAGARI 8-11-2009
डोन्या अल्-नहि यांचं हिरॉईन ऑफ द डेझर्ट हे पुस्तक हृदयस्पर्शी आहे. शोभना शिकनीस यांनी या पुस्तकाचा मराठी अनुवाद केला आहे. अपहृत मुलांना मध्यपूर्वेच्या जॉर्डन, लिबिया यांसारख्या देशांतून सोडवून आणून त्यांच्या मातांच्या ताब्यात देण्याचं काम डोन्या अल्-नहि यांनी हयातभर केलं हे करताना त्यांना अनेक धाडसांचा सामना करावा लागला. त्याच्या कहाण्या ‘हिरॉईन ऑफ डेझर्ट’ या पुस्तकात वाचायला मिळतात.
- DAINIK KRISHIVAL 10-1-2010
एक वेगळ्याच प्रकारचं साहस, शुद्ध हेतू, बालकांवरचं निर्व्याज प्रेम आणि मुलांपासून दुरावलेल्या मातांविषयीच्या सच्च्या कळकळीपोटी अंगिकारणारी डोन्या अल्-नहि हे एक विलोभनीय व्यक्तिमत्व आहे. तिने शब्दांतून विलक्षण ताकदीने उभ्या केलेल्या तिच्या थरारक ‘मिशन्स’चा प्रवास ‘हिरॉईन ऑफ द डेझर्ट’ या पुस्तकातून वाचावयास मिळते. या पुस्तकाचा मराठी अनुवाद शोभना शिकनीस यांनी केला असून हे पुस्तक मेहता पब्लिशिंग हाऊसने प्रकाशित केले आहे.
एका मातेची याचना, मुस्लिम होताना, माझं स्कालेंट पिंपरनेल होणं, माझी स्वतःची पहिली सुटका, वाईट वागणारी एक मुलगी, मी आई होताना, इराकमधून बाहेर, जिवानिशी सुटका, माझं अवगुंठन दूर होतं, उपसंहार, अशी दहा प्रकरणे या पुस्तकात आहेत आणि या प्रकरणातून डोन्या अल-नही हिचा जीवनप्रवास उलगडत जातो, तो वाचकांना खिळवून ठेवणारा आहे.
डोन्या अल-नही ही स्त्री मूळची इंग्लिश. डॉना टेपल हे तिचे तेथील नाव. केंब्रिजशायर, लंडन येथे तिचा जन्म झाला. डोन्याची वाढ अस्थिर कुटुंबात झाली. तिला आईबद्दल फारशी आस्था नव्हती. वडिलांबद्दल मात्र जिव्हाळा होता. तारुण्याच्या सुरुवातीच्या काळात तिला मुस्लिम मित्र लाभले. डोन्याने तिच्या पहिल्या पतीपासून विवाहाच्या वेळी इस्लाम धर्म स्वीकारला. पहिल्या पतीपासून तिला मार्लन हा मुलगा झाला. त्यानंतर त्याला सोडून लंडनला परत आल्यावर तिथल्या एका उपहारगृहात काम करणारया महमूद या इराकी पुरुषाशी तिचा योगायोगाने परिचय झाला आणि त्याच्याशी विवाहबद्ध झाल्यावर खलिद, अमीरा आणि अल्ला अशा तीन अपत्यं झाली. असे स्थिर जीवन वाटयाला येऊनही चौकटीतील जीवन न जगता तिने एका वेगळया धाडसी आयुष्यात प्रवेश केला.
अपहृत मुलांना मध्यपूर्वेच्या जॉर्डन, लिबिया इ. देशांतून लिबियाला नेलं होतं. या हकिगतीने डोन्याच्या जीवनाला एक वेगळे, धाडसी वळण मिळाले. अपहृत मुलांचे त्यांच्या मातांशी पुनर्मीलन घडवून आणण्यासाठी मी कोणताही धोका पत्करेन असा मनाशी निश्चय करून तिने तो निश्चय प्रत्यक्षातही उतरवला
आखाती देशांतून अनेक श्रीमंत अरब तरुण इंग्लंडमध्ये येतात. अतिशय पारंपारिक कुटुंबात वाढलेले हे तरुण इंग्लंडमधील स्त्रियांच्या आधुनिकतेने प्रभावित होतात. त्यातून विवाहही होतात. या संमिश्र विवाहात, कालांतराने, विशेषत: मुलांना जन्म दिल्यावर हे तरुण आपल्या देशात जाण्यासाठी उत्सुक असतात. पाश्चिमात्य देशातील आधुनिक जीवनशैलीत मुलांना वाढविण्याबाबत त्यांची उदासीनता पती-पत्नीत बेबनाव निर्माण करते. यातूनच हे पुरुष मुलांना आपल्या देशात पळवून नेतात. या पलायनाबाबत पूर्णपणे अनभिज्ञ असणाऱ्या अनेक स्त्रिया, मुलांशिवाय नैराश्यपूर्ण जीवन जगतात. डोन्याचा हा लढा अशाच स्त्रियांसाठी आहे. डोन्याने जॉर्डन, लीबिया, मोरोक्को, इराक अशा कितीतरी ठिकाणांहून मुलांना आणून त्यांच्या मातांकडे सोपवले. ही बाब अर्थातच सोपी नव्हे. प्रत्येक देशाचे कायदे, नियम वेगवेगळे, त्यातून मुलांचे पासपोर्ट पित्यांकडे अशा वेळी मुलांना पुन्हा इंग्लंडला आणताना ज्या ज्या गोष्टी कराव्या लागतात, त्या बेकायदेशीर असूनही, मुलांना आईचे प्रेम मिळण्यासाठी डोन्या करते.
या पुस्तकातील अनेक प्रसंग थरारक आहेत. तिने शेकडो आयांना त्यांची मुले पुन्हा मिळवून दिली आहेत. ‘मुलांना पळविणारी स्त्री’, अशी तिची प्रतिमा निर्माण झालेली असली, तरी ती मुलांच्या इच्छेविरुद्ध वागत नाही. मुलांना आई हवी असूनही जेव्हा पिता बळजबरीने ताबा सांगतो, तेव्हाच ती अशी कृती करते. त्यामुळे सतत मिळणाऱ्या धमक्यांनाही तोंड देते. आज तिच्या या कामाचे जगभरात कौतुक होत असले, तरी त्यातील धोका तिला माहीत आहे.
डोन्याच्या या कामात तिचा पती महमूद याची विलक्षण साथ आहेच; पण आखाती देशांत आणि उत्तर आफ्रिकेत तिला मदत करणाऱयांचे एक जाळेच तयार झाले आहे. त्यात ड्रायव्हरपासूनचे अधिकारी, नेते, श्रीमंत अरबांचाही समावेश आहे.
या पुस्तकातून ती या साऱ्या गोष्टी सांगता सांगता आपल्या पूर्वायुष्यात झालेल्या चुका, कौटुंबिक वातावरण यांचेही स्पष्टीकरण देते. पुस्तकाच्या अखेरीस ती आपल्या मानवतावादी कामाचे स्वरूप अधिक विस्तारताना दिसते. मशिदीत पावाचा तुकडा मिळेल या आशेने फिरणाऱ्या मुलांसाठी इराकमध्ये अनाथाश्रम उघडण्याचा, मुलांची बाल्यावस्था जपण्याचा, आपल्या पळवून नेलेल्या मुलांना भेटायला जाणाऱ्या मातांसाठी निधी उभारण्याचा तिचा निश्चय आहे. तिच्या कामाचा हा परीघ पाहता, उच्च प्रतीच्या संवेदना बाळगणारी, दीन-दुबळ्यांची सेवा करणारी सेवाव्रती हे तिचे रुप मनात ठसते.
हे पुस्तक डोन्याच्या जगावेगळ्या धाडसाची कहाणी तर सांगतेच; पण त्याचबरोबर पती-पत्नीमधील नात्यावर आणि भिन्न संस्कृतीतील परस्पर संबंधांवरही प्रकाश टाकते. एक मनस्वी पण अविचारी नक्कीच नव्हे, तर अशी ही हिरॉईन स्त्रियांसाठी काहीतरी करू इच्छिणाऱयांना प्रेरणादायी ठरणारी आहे.